ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΒΑΦΗΣ 1863-1933

ΜΙΚΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

 

«Πάντα στον νου σου να ‘χεις την Ιθάκη.

 Το φθάσιμον εκεί είν’ ο προορισμός σου.

 Αλλά μη βιάζεις το  ταξείδι διόλου.

Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει,

και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί,

πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,

μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξείδι.

Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο.

Αλλά δεν έχει να σε δώσει πια.

Κι αν πτωχική τη βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε.

Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,

Ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν»

 

Μέρες ποίησης του Σεπτέμβρη.

«Κωνσταντίνος Καβάφης 1863-1933: Μικρές μελέτες για τον ποιητή και την ποίηση»

Βιβλία και ιδέες να ξεδιψούν την δίψα για περιπλάνηση των φθινοπωρινών κολυμβητών,

στην ανάπαυλα των σιωπηλών τους αναπνοών.

 

Θανάσης Μουσόπουλος.

Η ανάπαυλα του πολεμιστή.

Καθώς αναζητά χρόνια την ποιοτική ζωή,

συναντά συνεχώς την αγέλη που με τον καιρό αποκτά το κέρδος των πτωμάτων,

καταδικασμένη να ζει στερημένη νοήματος.

 

«Κωνσταντίνος Καβάφης 1863-1933: Μικρές μελέτες για τον ποιητή και την ποίηση».

Η νέα αυτή έκδοση  μας προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να αναδιφήσουμε και να εντρυφήσουμε στις πηγές των ποιημάτων του ποιητή.

Ένα ασφαλές όχημα για να προσχωρήσουμε με ευκρίνεια στην καρδιά της καβαφικής ενδοχώρας.

Ο Θανάσης Μουσόπουλος με τρόπο συνεκτικό αποκαλύπτει και μας παρουσιάζει μια μεγάλη προσωπικότητα του οικουμενικού ελληνισμού.

Στέκεται με θαυμασμό εδώ και χρόνια μπροστά σε αυτήν την μορφή του ελληνικού φωτός:

«Η γροθιά του Καβάφη ήταν η θεωρία και η μελέτη, καθολική αντίληψη της ζωής,

και ταυτόχρονα το μήνυμα της Ιθάκης και των Θερμοπυλών του.

Είχε στυλοβάτη στη ζωή του ένα πνεύμα ασκητικό.

Το ωραίο, λοιπόν, στην ποίηση του Καβάφη δύναμη και αμπάριζα στην πνευματικότητά του.

Σαν τον Σωκράτη του Συμποσίου και τη μάντισσα Διοτίμα, ψάχνει τις βαθύτερες αιτίες των όντων, μέσα στο βάθος της ύπαρξής του. Αυτά τα σοκάκια της Αλεξάνδρειας του Καβάφη είναι ωραία.

Το κελί του ήταν σκληρό. Βασικά χαρακτηριστικά του Ελληνισμού, ωραίος και σκληρός».

(Ξάνθη, 20 Μαΐου 1976)

 

Μια περιδίνηση στον τροχό του χρόνου.

Μια βεντάλια ποιητικών δράσεων με διαδρομές που ανιχνεύουν κινηματογραφικά σενάρια ζωής.

Ένα σύστημα αιμοφόρων αγγείων ξαναγεννά την Πόλη-Αγορά της Ξάνθης.

Ο Θανάσης προκαλεί νέες ματιές με το αστικό του βάθος,

κολυμπώντας σε μια θάλασσα προβολών και επιθυμιών.

Ματιές που σαρώνουν οπτικά το Αύριο της Ζωής της Πόλης-Αγοράς,

που ίσως αγαπηθεί ακόμη πιο πολύ.

Ξύνει με το μολυβένιο σκαρπέλο του φλούδες από την επιφάνεια των πραγμάτων.

Στα χρόνια της πλαστικής και δανεικής μεταπολιτευτικής ευημερίας,

στα χρόνια της λήθης,

όπου η μπετονιέρα για πολλούς στην Πόλη-Αγορά της Ξάνθης

αποτέλεσε σύμβολο ανάπτυξης και υπόσχεση επιβίωσης,

ο λόγος του Θανάση στάθηκε ένα ήπιο κύμα αισιοδοξίας.

Μια στοχαστική πνοή που χορεύει συνεχώς πάνω στο γρανιτένιο έδαφος

ενός πυρακτωμένου συναισθήματος.

 

«Τον Πάτροκλο σαν είδαν σκοτωμένο,

που ήταν τόσο ανδρείος, και δυνατός, και νέος,

άρχισαν τα’ άλογα να κλαίνε του Αχιλλέως.

Η φύσις των η αθάνατη αγανακτούσε

για του θανάτου αυτό το έργον που θωρούσε»

 

Ο Θανάσης δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία να δει την εξέλιξη της ποίησης του μεγάλου Αλεξανδρινού, απέναντι στον έρωτα, στην ανθρώπινη μοίρα, στον θάνατο.

«Ο ποιητής δε φοβάται τον θάνατο, τη φθορά φοβάται.

Ζητεί από την τέχνη να του ανταποδώσει ό,τι ο ίδιος της πρόσφερε από τη ζωή του,

τις ατέλειωτες ώρες μοναξιάς και δημιουργίας»

 

Μαέστρος της πολυσύνθετης δομής ο Θανάσης,

διακρίνεται και εδώ για την πειραματική του διάθεση, την εναλλαγή ύφους,

την ποικιλία των λογοτεχνικών αποσπασμάτων.

Έχοντας φτάσει σε ένα ύψιστο σημείο ωριμότητας καταλήγει στην στοργή και στην εξομολόγηση:

«Ο Κωνσταντίνος Καβάφης είναι από τους αγαπημένους μου ποιητές.

 Συχνά επανέρχομαι στα ποιήματα, και στα άλλα γραπτά του.

Κάθε φορά, κάτι καινούριο ξετρυπώνω στους στίχους του.

Αναρωτιέμαι, γιατί ο Καβάφης είναι τόσο αγαπητός, λαμπρός εκπρόσωπος της παγκόσμιας ποιητικής δημιουργίας του εικοστού αιώνα.

Μια απάντηση ας καταθέσω, για να κλείσω τούτο το κείμενο μου.

Ίσως και να είναι πολύ λίγο ‘ποιητής’, σε κάθε γραμμή που γράφει ριψοκινδυνεύει να μην είναι ποιητής, να μη γράφει ποίηση.

Και κάθε φορά γλιτώνει…»

 

Τι τυχερό παιδάκι που είμαι!

Και σε αυτό το απόσταγμα,

η γεύση δεν χάνεται από μέσα μου.

Εικόνες από την δικαιοδοσία της μνήμης ξετυλίγονται

ξανά μπροστά μου  χωρίς να γίνουν σκιά.

Αγγίζω τεκμήρια του παρελθόντος,

βαριά και αμετακίνητα,

εκεί ψηλά,

στο Ερέχθειο του Κοσύνθου,

στο βρεγμένο μουράγιο.

 

Με εκτίμηση

Μιχάλης Σπανίδης