Η αποκλειστική ενασχόλησή μας τα τελευταία χρόνια με την οικονομική κρίση και την ταμειακή (κυρίως) διαχείριση της, μας έχουν κάνει να πιστεύουμε ότι όλα τα άλλα προβλήματα της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα το χρόνιο πρόβλημα της περιφερειακής της υπανάπτυξης, πρέπει αναγκαστικά να περιμένουν. Όποιος το πιστεύει αυτό κάνει δύο λάθη: Πρώτον, τα διαρθρωτικά και χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα δεν περιμένουν να τελειώσουν τα μνημόνια, αλλά εξελίσσονται και μάλιστα επιδεινώνονται στις παρούσες συνθήκες. Δεύτερον, για να αντιμετωπίσει κανείς αποτελεσματικά την τρέχουσα κρίση θα πρέπει να ανατρέξει στις αιτίες που την παρήγαν, και μια τέτοια είναι σίγουρα η υποαξιοποίηση των δυνατοτήτων της ελληνικής περιφέρειας που πλέον πρέπει να βγει από το περιθώριο.

Από τα παραπάνω έπεται ότι σήμερα η χάραξη μιας σοβαρής εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής για τις παραμελημένες περιφέρειες της χώρας, όπως π.χ. η Ήπειρος και η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, είναι άμεση προτεραιότητα. Μια τέτοια προσέγγιση βεβαίως όσο απαραίτητη κι αν είναι, απαιτεί χρόνο. Στο μεταξύ όμως, το ερώτημα που μπορεί να τεθεί είναι: Υπάρχουν μέτρα που θα μπορούσαν να ληφθούν σήμερα, αποδίδοντας άμεσα τόσο για τις περιφέρειες όσο και για το δημόσιο ταμείο;

Όσον αφορά την ιδιαίτερα ευαίσθητη περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης υπάρχουν δύο μέτρα που θα μπορούσαν να πετύχουν και τους δύο στόχους:

1. Μείωση φορολογίας εταιρικών κερδών στην περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης. Εξαιτίας της χαμηλής φορολογίας εταιρικών κερδών στη Βουλγαρία και σε άλλες όμορες χώρες, τις τελευταίες δύο δεκαετίες μεγάλος αριθμός ελληνικών επιχειρήσεων έχουν μεταναστεύσει προς Βορρά με αποτέλεσμα να έχουν χαθεί σημαντικά έσοδα για το ελληνικό δημόσιο και πολλές θέσεις εργασίας. Για να αντιστραφεί η παραπάνω κατάσταση, θα πρέπει να επιβληθεί άμεσα ευνοϊκό καθεστώς εταιρικής φορολογίας στην περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας – Θράκης, το οποίο σε συνδυασμό και με άλλα κίνητρα θα επιδιώξει τον επαναπατρισμό όλων αυτών των επιχειρήσεων. Μια τέτοια κίνηση όχι μόνο δεν θα μείωνε αλλά θα αύξανε τα δημόσια έσοδα, αφού θα απέδιδε φόρους που σήμερα είναι χαμένοι. Παράλληλα θα τόνωνε την απασχόληση σε μια ευαίσθητη περιοχή με σημαντικά δευτερογενή οφέλη (αύξηση φόρων μισθωτών υπηρεσιών, ασφαλιστικών εισφορών, εισπράξεων έμμεσων φόρων λόγω αύξησης της κατανάλωσης κ.λπ.).

2. Μείωση ΦΠΑ και ειδικών φόρων στην παραμεθόρια ζώνη και ειδικά στην περιοχή του Έβρου. Κάθε σαββατοκύριακο χιλιάδες Έλληνες –  κάτοικοι κυρίως παραμεθόριων περιοχών – περνούν τα σύνορα και πηγαίνουν στις γειτονικές χώρες για να αγοράσουν φθηνά τρόφιμα, ρούχα, καύσιμα κ.λπ. Έχουμε έτσι το εξής παράλογο: στις ακριτικές περιοχές η υψηλή φορολογία που επέβαλε το μνημόνιο, όχι μόνο δεν αυξάνει τα δημόσια έσοδα, αλλά αντίθετα τα μειώνει. Για την ακρίβεια εισφέρει πόρους στα δημόσια ταμεία των γειτονικών χωρών! Προκειμένου η κατάσταση αυτή να διορθωθεί, είναι προφανές ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια παραμεθόρια ζώνη χαμηλών έμμεσων φόρων, ειδικά κατά μήκος των χερσαίων συνόρων της χώρας και ίσως κατά προτεραιότητα στον νομό Έβρου. Είναι σαφές ότι και αυτό το μέτρο δεν θα ζημιώσει τα δημόσια οικονομικά, αλλά μάλλον θα τα οφελήσει. Παράλληλα θα στηρίξει τους πληθυσμούς σε ευαίσθητες περιοχές, όπως π.χ. ο Β. Έβρος, ο οποίος τα τελευταία τριάντα χρόνια εγκαταλείπεται μαζικά από τους νέους του.

Ελπίζω ότι οι παραπάνω προτάσεις θα αξιολογηθούν και θα αξιοποιηθούν καταλλήλως. Επισημαίνεται πάντως για μια ακόμη φορά ότι τα προτεινόμενα μέτρα κινούνται προς την κατεύθυνση της αύξησης των δημοσίων εσόδων. Περιορίστηκα ακριβώς σε αυτά, ώστε να μην υπάρξουν ενστάσεις περί της εφικτότητάς τους στις σημερινές συνθήκες. Αν εφαρμοστούν και αποδώσουν τα αναμενόμενα, στη συνέχεια θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί και μια σειρά ειδικών ελαφρύνσεων για την περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης, ως ένα είδος αντισταθμιστικού οφελήματος. Σε κάθε περίπτωση πάντως η υιοθέτηση αυτών των προτάσεων δεν πρέπει να λειτουργήσει ως υποκατάστατο ενός ευρύτερου σχεδίου οικονομικής ανασυγκρότησης της περιοχής, το οποίο το ελληνικό κράτος οφείλει να εκπονήσει άμεσα.

Ο Αναστάσιος Λαυρέντζος έχει γράψει το βιβλίο «Η Θράκη στο μεταίχμιο»