Σύνταξη: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Στο Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης, την Παρασκευή 07 Φεβρουαρίου 2020 στις 18:00, έγινε η βιβλιοπαρουσίαση της μελέτης του ξανθιώτη Επικ. Καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογία του Δ.Π.Θ., κ. Ιωάννη Μπακιρτζή, με τίτλο:
Ο νότιος Έβρος σε μετασχηματισμό (τέλη 19ου–αρχές 20ού αι.). Η αγροτική Μάκρη και ο κόμβος του Ντεντέαγατς στην ύστερη οθωμανική περίοδο, εκδ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2019.
Ο πυρήνας της μελέτης στηρίχθηκε στη μονογραφία του Gabriel d’Azambuja, η οποία δημοσιεύθηκε, αρχικά, σε δύο συνέχειες σε διαδοχικούς τόμους του περιοδικού La Science Sociale που εξέδιδε ο κοινωνιολόγος Edmond Demolins, κι αργότερα αναδημοσιεύτηκε ορισμένες φορές στο ίδιο περιοδικό φωτοαναστατικά, ακόμη κι ως ανάτυπο με τίτλο: Le conflit des races en Macédoine d’après une observation monographique, La Science Sociale suivant la méthode d’observation, Paris 1904.
Οι λεπτομερείς παρατηρήσεις περί του συνολικού (δημόσιου και ιδιωτικού) βίου μιας σχετικώς εύπορης οικογένειας, του περιβάλλοντός της και, συμπληρωματικά, περί των κοινοτήτων που συνυπήρχαν στη Μάκρη του Έβρου, δημιούργησαν εξ αρχής την αίσθηση ότι πρόκειται περί ενός εξαιρετικά χρήσιμου υλικού για την αναπαράσταση των ιστορικών εξελίξεων αλλά και της καθημερινότητας στην ευρύτερη περιοχή του νοτιοδυτικού τμήματος της κοιλάδας του Έβρου και της αιγιακής ακτής δυτικά του Δέλτα του ποταμού. Βεβαίως, οι παρατηρήσεις του d’Azambuja δεν περιορίζονταν στο συμβαντογραφικό επίπεδο αλλά διελάμβαναν αναλύσεις και συμπεράσματα τα οποία αντανακλούν το ιδεολογικό υπόβαθρο του συγγραφέα και, φυσικά, υποβλήθηκαν στην βάσανο της κριτικής.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ιστορικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης (Λεωφόρος Δημοκρατίας 335), που ήταν γεμάτη από φιλίστορες Αλεξανδρουπολίτες και ανθρώπους από την Ξάνθη που παρακολουθούν με ενδιαφέρον ανάλογες προσπάθειες, καθώς και προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας.
Την εκδήλωση παρακολούθησαν, επίσης, ο κύριος Ιωάννης Μπόγδης, Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αλεξανδρούπολης, εκ μέρους του Δημάρχου Αλεξανδρουπολιτών κυρίου Ιωάννη Ζαμπούκη, εκπρόσωποι του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη, κυρίου Ανθίμου και του Στρατηγού–Διοικητή της 12ης Μεραρχίας. Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο ήταν για άλλη μια φορά ενεργητικά παρόν, δια της συμμετοχής των τριών Αντιπρυτάνών του, της Καθηγήτριας κυρίας Μαρίας Μιχαλοπούλου, του Καθηγητή κυρίου Ραφαήλ Σανδαλτζόπουλου και του Αν. Καθηγητή κυρίου Φώτιου Μάρη αλλά και του Κοσμήτορα της Σχολής Επιστημών Υγείας, Καθηγητή κυρίου Πλουμή Πασαδάκη, δείχνοτας την επιμονή του να στηρίζει την εξωστρέφεια και την διασύνδεσή του με την τοπική κοινωνία.
Την εκδήλωση άνοιξε ο Πρόδρος του Ιστορικού Μουσείου Αλεξανδρούπολης, κύριος Νικόλαος Πινάτζης, απευθύνοντας χαιρετισμό και αναφερόμενος με λίγα λόγια στο βιογραφικό και το έργο του συγγραφέα.
Αμέσως μετά, την κυρίως παρουσίαση ανέλαβε ο τ. Κοσμήτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δ.Π.Θ., Ομότιμος Καθηγητής κύριος Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, ο οποίος, αφού αναφέρθηκε στα τυποτεχνικά χαρακτηριστικά του βιβλίου, τη διάταξη των κεφαλαίων και την τεκμηρίωση, μίλησε και για την κύρια πηγή του, αναφερόμενος στα χαρακτηριστικά και το υπόβαθρό της.
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας, Καθηγητής κύριος Εμμανουήλ Βαρβούνης, ως λαογράφος, επικεντρώθηκε στα ιστορικολαογραφικά στοιχεία της μελέτης, μέσω των σχετικών αποσπασμάτων, και ανέλυσε, με δικές του προεκτάσεις, τμήματα που αφορούν την θρησκευτική ζωή στην κοινότητα της Μάκρης, περί τα τέλη του 19ου και των αρχές του 20ού αιώνα.
Τέλος, πήρε τον λόγο ο ξανθιώτης συγγραφέας, Επικ. Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογία του Δ.Π.Θ., κ. Ιωάννης Μπακιρτζής ευχαριστώντας όλους όσους του συμπαραστάθηκαν στην εκπόνηση της έρευνας, ιδίως το Ελληνικό Ινστιτούτο Θρακικών Μελετών, για την ευγενική οικονομική συνδρομή, και τον εκδότη κύριο Αντώνιο Σταμούλη που του παρείχε την δυνατότητα να εκδώσει το έργο με υψηλές τυποτεχνικές προδιαγραφές, περιλαμβάνοντας και χαρτοθήκη στο τέλος του βιβλίου. Ευχαρίστησε θερμά τους Καθηγητές Βαρβούνη και Χατζόπουλο για την αποδοχή της παρουσίασης του βιβλίου, ενώ ξεχωριστά ευχαρίστησε την οικογένειά του, κ. Μαρία Ελευθεράκη, Αριστούλα και Μηνά, όλοι παρόντες, για την ανοχή τους και τη θυσιαστική τους κατανόηση στις ατέλειωτες ώρες του στοχασμού και της νοερής και φυσική του απουσίας. Ο Ιωάννης Μπακιρτζής μίλησε, περιληπτικά, για το βιβλίο και την σχέση του παρελθόντος του Ντεντέαγατς με το παρόν της Αλεξανδρούπολης.
Μεταξύ άλλων τόνισε ότι:
«...κατέληξε πως, έχοντας ως αφετηρία τη μονογραφία του Γάλλου κοινωνιολόγου Gabriel d’Azambuja, κάλυψε το, κατά το δυνατόν, μεγαλύτερο ερευνητικό εύρος, για να ερμηνευθεί ιστορικά το καθόλου του Ντεντέαγατς όχι ως ασυνάρτητη διαδοχή συμβάντων, μια ιδιοτροπία της μοίρας ή, πιο πραγματιστικά, προσωπική προτίμηση του κατασκευαστή των σιδηροδρόμων, βαρώνου Χιρς και συμφωνία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλ’ ως μία οικονομική, στρατηγική, ακολούθως δε και πολιτική επιλογή, της οποίας η σημασία και η επικαιρότητα, προϊόντος του χρόνου δε μεταβλήθηκε ως προς τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά της, αλλ’ απλώς αδράνησε για τους συγκεκριμένους λόγους του απομονωτισμού και της εσωστρέφειας κατά το Μεσοπόλεμο και της διπολικής περιχαράκωσης κατά τον Ψυχρό πόλεμο, για να επανέλθει στο προσκήνιο σήμερα, με την αναδιάταξη του παγκόσμιου γεωπολιτικού και γεωοικονομικού χάρτη, μια εποχή κινδύνων συνάμα κι ευκαιριών που πρέπει να αναλυθεί εκ μέρους των πολιτικών παραγόντων ομοίως και των ενσυνείδητων πολιτών, με σύνεση.».
Η βραδιά έκλεισε με ερωτήσεις εκ μέρους του κοινού και κάποιες τοποθετήσεις που εμπλούτισαν την όλη εκδήλωση.
Εδώ έχετε τη δυνατότητα να ακούσετε όλη την εκδήλωση.
Σύνταξη: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου