Περίληψη

Ἡ γνωσιακὴ-συμπεριφορικὴ ψυχοθεραπεία ἑρμηνεύει τὴν ψυχολογικὴ κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου στὴ βάση τῆς σχέσης σκέψεων, συναισθημάτων καὶ συμπεριφορῶν (Williams & Garland, 2007). Στὴ σχέση αὐτὴ σημειώνεται ὅτι οἱ ἄνθρωποι ἐπηρεάζονται ἀπὸ γεγονότα ποὺ συμβαίνουν στὴ ζωὴ τους καὶ τὰ ὁποῖα μεταφράζονται σὲ σκέψεις ἀρνητικότητας, συναισθημάτων ποὺ δὲν βοηθοῦν καὶ συμπεριφορῶν ἀποφυγῆς. (Wells, 2002). Τὰ παραπάνω κατανοοῦνται πὼς ἀντιπροσωπεύουν ἕναν φαῦλο κύκλο καὶ μία ἔλλειψη συμμετοχῆς σὲ διαφορετικὲς, καὶ δὴ θετικὲς, θεάσεις τοῦ ἑαυτοῦ, οἱ ὁποῖες δὲν προάγουν τὴν ἔμπρακτη ἀλλαγὴ νοοτροπίας (Bor καὶ ἄλλοι, 2004).

     Κατὰ τὸν ἅγιο Μάξιμο τὸν Ὁμολογητὴ, ὡς πνευματικότητα θεωρεῖται ἡ σχέση μεταξὺ νοῦ, νήψης τῆς διάνοιας καὶ ἡδονῆς καὶ ὀδύνης. Ἡ σημασία τοῦ νοῦ ἀναφέρεται στὸ πρακτικὸ μέρος τῆς ψυχῆς, ἡ σημασία τῆς ἐπαγρύπνησης τῆς διάνοιας ἀναφέρεται στὸν τρόπο καὶ τύπο τῆς πνευματικῆς ἀφύπνισης, ἡ σημασία τῆς ἡδονῆς καὶ ὀδύνης ἀναφέρεται στὴν ἔνταση τῆς διανοητικῆς ἱκανοποίησης γιὰ πράγματα ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἐπιθυμεῖ νὰ κατέχει καὶ τὰ ὁποῖα ἐν δυνάμει εἶναι ἀναλώσιμα.

    Μὲ τὴν παρουσίαση αὐτὴ θὰ τονισθοῦν οἱ ἐσωτερικὲς διαδικασίες μεταξὺ γνωσιακῆς ἀντίληψης, συναισθημάτων καὶ συμπεριφορᾶς σὲ ἑνότητα ἤ ἀνισορροπία. Ἡ γνωσιακὴ-συμπεριφορικὴ ψυχοθεραπεία μᾶς παρέχει τὴ σύγχρονη γλῶσσα, ἐνῶ ὁ ἅγιος Μάξιμος τὴν ἑρμηνεία περὶ ἀνθρώπου σὲ σχέση μὲ τὴν προαναφερόμενη ψυχοθεραπευτικὴ προσέγγιση.

    Σκοπὸς αὐτῆς τῆς παρουσίασης εἶναι νὰ ὑπογραμμίσει πὼς Χριστιανικὲς προσεγγίσεις αἰώνων περὶ ἑρμηνείας τοῦ ἀνθρώπου μέσῳ κειμένων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας (ἐν προκειμένῳ τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ), εἶναι σημαντικὸ νὰ ἐμπεριέχουν στὰ περιεχόμενά τους ἀνάλογες ψυχοθεραπευτικὲς προσεγγίσεις ἀναφορικὰ μὲ τὴν ψυχοπαθολογία τοῦ σύγχρονου ἀνθρώπου. Ὅροι, ὅπως ψυχοεκπαίδευση, γνωσιακὴ ἀναδιάρθρωση καὶ συμπεριφορικὴ ἀναδραστηριοποίηση θὰ παρουσιασθοῦν καὶ θὰ συζητηθοῦν σὲ σχέση μὲ κείμενα τοῦ ἁγίου Μαξίμου, ὅπως γιὰ παράδειγμα ἀπὸ ἀποσπάσματα, ὅπως: «Κάθε ἕξη ἤ αἴσθηση ἤ διάνοια ἄν δὲν προστατευθεῖ ἀπὸ τὴν ἐνάργεια τοῦ νοῦ, δὲν διαφέρει καθόλου ἀπὸ καταστάσεις ποὺ δὲν μεταβάλλουν ψυχοπνευματικὰ τὴν ὕπαρξη τοῦ ἀνθρώπου» ἤ «Ὁ νοῦς καὶ οἱ αἰσθήσεις αὐτὸ ποὺ ἐκφράζουν ὡς ἀντίθεση εἶναι ὅτι λειτουργοῦν αὐτόνομα καὶ ὄχι ἐν ἑνότητι» (πρβλ. Blowers, 1991).

Σύντομη βιβλιογραφία

Blowers, P. M. (1991). Exegesis and spiritual pedagogy in Maximus the Confessor: An investigation of the Quaestiones ad Thalassium. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press.

Bor, R., Gill, S., Miller, R., Parrott, C. (2004). Doing therapy briefly. New York, NY: Palgrave-Macmillan.

Wells, A. (2002). Emotional disorders and metacognition: Innovative cognitive therapy. Chichester, West Sussex, UK: John Wiley & Sons.

Williams, C. & Garland, A. (2002). A cognitive-behavioural therapy assessment and model in everyday clinical practice. Advances in Psychiatric Treatment, 8(3), 172-179.

Σύνδεση στὸ Zoom μέσῳ:

Meeting ID: 282 828 0954

Password: 8TRDV9

Us04web.zoom/uk/j/2828280954?pwd=ZGxMZIc4eHZVSTdhQ0FFY0xtNm81UT09&fbclid=IwAR3wwZ7AFOEo4Tzu5T8mwDtkQutXLhc2I3GCapNeWxP76FnjrveEwIOYt6A#success 

Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου