Το Φεστιβάλ Παραγωγικής και Βιομηχανικής κληρονομιάς με τον τίτλο «Φαερόπ», διοργανώνει η  «ΠΑΣΤΑΛΙ. ΑΜΚΕ», πολιτιστικός φορέας του Υπουργείου Πολιτισμού, με έδρα την Παλαιά Χρύσα στο Δήμο Ξάνθης, που έχει ως βασικό αντικείμενο τη διάσωση, προβολή, ανάδειξη, διατήρηση και επανάχρηση του ελληνικού παραγωγικού πολιτισμού και της ελληνικής παραγωγικής κληρονομιάς.

Με αφορμή την διοργάνωση του φεστιβάλ φιλοξενήθηκε στη ενημερωτική εκπομπή του Δημοτικού Ραδιοφώνου Ξάνθης η κ. Μαρία Πετρά, ιδρύτρια και νόμιμη εκπρόσωπος της ΠΑΣΤΑΛΙ. ΑΜΚΕ η οποία τόνισε το ξεκίνημα γίνεται από την Παλαιά Χρύσα, το πιο γνωστό καπνοτόπι, όπου το Φεστιβάλ «Φαερόπ» με επίκεντρο τον νομό Ξάνθης και σταδιακή διασύνδεση με τα υπόλοιπα αστικά και αγροτικά κέντρα της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, έχει σκοπό ν’ αποτελέσει σημείο αναφοράς για τους κατοίκους της περιοχής μας και όχι μόνο με κεντρικούς στόχους τη δημιουργική αναδίφηση του παραγωγικού παρελθόντος και τη σύνδεση του με το παραγωγικό παρόν, καθώς και την αξιοποίηση του βιομηχανικού παραγωγικού αποθέματος της βιομηχανικής κληρονομιάς ευρύτερα της περιοχής μας.

Εξηγώντας τον όρο Φαερόπ, η ίδια, όπως είπε, τον πρωτοσυνάντησε σε ένα διήγημα του Στέφανου Ιωαννίδη που χρησιμοποιούνταν από τους καπνεργάτες όταν απολύονταν και ο τίτλος επιλέχθηκε να δοθεί στο φεστιβάλ κατ΄ ευφημισμό, επειδή δεν θέλουμε να «φάμε» φαερόπ, αλλά αντίθετα θέλουμε να μάθουμε από το παρελθόν, ενώ η ονομασία ΠΑΣΤΑΛΙ, προέρχεται και αυτή από τον χώρο του καπνού και ήταν το βασικό στάδιο της επεξεργασίας του καπνού, όπου γινόταν η επίπονη διαδικασία της διαλογής των καλύτερων φύλων καπνού, και με την μεταφορική έννοια, όπως σημείωσε η Μαρία Πετρά, σημαίνει ότι θα πρέπει σε όλους τους τομείς να πασταλιάζουμε ότι το καλύτερο.

Η ΠΑΣΤΑΛΙ στην Παλαιά Χρύσα, θα στεγάζεται σε έναν ιδιόκτητο χώρο, έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο τύπου Α, διαθέτοντας αγρό, καπναποθήκη και καπνόσπιτο, και όπως διευκρίνισε η κυρία Πετρά δεν θα είναι μουσείο, αλλά ένας σταθμός έρευνας και φιλοξενίας της βιομηχανικής κληρονομιάς, ενώ παράλληλα θα υλοποιούνται και πολύ ενδιαφέροντα εργαστήρια και ήδη προγραμματίστηκε το πρώτο εργαστήριο με θεματική «Μάστορες-κάστορες», όπου θα παρουσιάζονται μάστορες-τεχνίτες, με πρώτο επίσημο προσκεκλημένο να διδάξει τις ανεκτίμητες γνώσεις του ο Θανάσης Πόροβος, λιθοξόος, πρωτομάστορας στην αναστήλωση του γεφυριού της Πλάκας στην Ήπειρο.

Με την ευκαιρία της παρουσίας του μαστρο-Θανάση στην περιοχή μας, η Μαρία Πετρά, τού πρότεινε και αποδέχθηκε να δει από κοντά το πέτρινο γεφύρι 100 ετών, που ενώνει την Παλαιά με την Νέα Χρύσα, με το πρόβλημα να είναι το δασωμένο φαράγγι, που είναι χτισμένο το γεφύρι, να χρήζει καθαρισμού.

Σύμφωνα με την κυρία Πετρά στόχος της ΠΑΣΤΑΛΙ είναι η επανεξέταση του παρελθόντος της βιομηχανικής αρχαιολογίας και μνημείων βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της περιοχής μας και κομβικό σημείο θα αποτελέσει η διαπραγμάτευση με το συνεταιριστικό παρελθόν της Ξάνθης με την ανεξίτηλη και πολύτιμη συμβολή του Αλέξανδρου Μπαλτατζή.   

Σημειώνεται ότι μετά από γραπτό αίτημα της ΠΑΣΤΑΛΙ.ΑΜΚΕ προς το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Επιτροπής για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH), το «Φεστιβάλ Φαερόπ» τίθεται υπό την αιγίδα του κύριου επιστημονικού φορέα για τη βιομηχανική κληρονομιά στην Ελλάδα, ενώ σημαντική είναι και η συμμετοχή του θεσμοθετημένου ερευνητικού «Εργαστηρίου Διαχείρισης της Πολιτισμικής Κληρονομιάς», του Τμήματος Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου.