Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Η 8η του Μάρτη έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, στη μνήμη των εργατριών στα υφαντουργεία και τα ραφτάδικα της Νέας Υόρκης, η κινητοποίηση των οποίων στις 8 Μάρτη 1857, πνίγηκε στο αίμα από τις αστυνομικές δυνάμεις. Οι εργάτριες εκείνη την εποχή δούλευαν περίπου 16 ώρες τη μέρα, ενώ οι μισθοί τους ήταν σημαντικά μικρότεροι από τους μισθούς των ανδρών εργατών. Ετσι, με την απεργία και τις διαδηλώσεις τους διεκδικούσαν «δεκάωρη δουλειά, φωτεινές και υγιεινές αίθουσες εργασίας, μεροκάματα ίσα με αυτά των ανδρών κλωστοϋφαντουργών και των ραφτών».
Το 1910, κατά τη διάρκεια των εργασιών της Δεύτερης Διεθνούς Συνδιάσκεψης Σοσιαλιστριών γυναικών, η επαναστάτρια και αγωνίστρια του παγκόσμιου εργατικού κινήματος Κλάρα Τσέτκιν είχε ήδη προτείνει να καθιερωθεί η 8η Μάρτη ως Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας.
Στην Ελλάδα, η πρώτη απεργία εργατριών έγινε στις 13 Απριλίου του 1892, από τις υφάντριες του δεύτερου εργοστασίου υφαντουργίας των Αδελφών Ρετσίνα, στον Πειραιά. Εκείνη τη χρονιά, η συγκεκριμένη υφαντουργία αποφασίζει να μειώσει το μεροκάματο κατά 20%. Είναι η χρονιά που αποκτούν και το πέμπτο εργοστάσιό τους.
Ψωμί και Τριαντάφυλλα ήταν το σύνθημα των εργατριών που διαδήλωσαν στη Νέα Υόρκη το Μάρτιο του 1912. Παραμένει όμως επίκαιρο ακόμα και σήμερα, έναν ολόκληρο αιώνα μετά, αφού ούτε στο τραπέζι μας είναι μπόλικο το ψωμί, ούτε τις μέρες μας ομορφαίνουν τα τριαντάφυλλα. Οι εργαζόμενες γυναίκες συνεχίζουμε σήμερα τον αγώνα μας, μαζί με τους άντρες και τα παιδιά μας, για τα σύγχρονα δικαιώματά μας! Σήμερα περισσότερο παρά ποτέ οι αγώνες του παρελθόντος πρέπει να γίνουν φωτεινά παραδείγματα για τους αγώνες του σήμερα και τους αγώνες του μέλλοντος!
Ακούστε την εκπομπή:
Η Γαλάτεια Καζαντζάκη, γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης το 1881. Η παρουσία της στα Γράμματα ξεκινάει το 1907 με διηγήματα που στέλνει σε περιοδικά. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη της λογοτεχνίας γράφοντας ποιήματα, διηγήματα, νουβέλες, μυθιστορήματα, θεατρικά.
Από τα πρώτα κιόλας έργα της, βασικό χαρακτηριστικό της λογοτεχνικής της δημιουργίας είναι η αναφορά στη θέση της γυναίκας. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι όλο της το έργο είναι αφιερωμένο στη συνειδητή προσπάθειά της για χειραφέτηση της γυναίκας. Αναδεικνύει την ανάγκη συμμετοχής των γυναικών στην ταξική πάλη και ότι μόνο μέσα από την ανατροπή αυτού του συστήματος θα δοθεί τέλος στη διπλή καταπίεση της γυναίκας.
Σε όλο της το έργο καταγγέλλει την αστική κοινωνία, αναδεικνύοντας τη ζοφερή εικόνα της και την παρακμή της σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Το έργο της ξεχειλίζει από βαθύ ανθρωπισμό, από αγάπη κι ενδιαφέρον για τον απλό άνθρωπο, τον άνθρωπο του μόχθου. Εκφράζει το θαυμασμό της στις νέες δυνάμεις, που κινούν προς τα μπρος. Με το έργο της αφύπνισε συνειδήσεις, απέκτησε κοινό βηματισμό με το λαό. «Ο τεχνίτης πρέπει να λέει με το έργο του κάθε στιγμή στο λαό του: Είμαι δικός σου. Σάρκα από τη σάρκα σου. Κι αν υπάρχει κάτι που με κάνει διαφορετικό είναι γιατί μπορώ να σου δώσω την αιωνιότητα. Να τραγουδήσω τις χαρές σου. Να φτερώσω τις ελπίδες σου. Να αθανατίσω τις ηρωικές σου πράξεις. Να διαλαλήσω την αρετή σου. Να πω σ' όλο τον κόσμο το μόχτο και τον αγώνα της ζωής σου».
Η Γαλάτεια Καζαντζάκη θα φύγει από τη ζωή το 1962, αφήνοντας πίσω της μεγάλη παρακαταθήκη συμπυκνωμένης πείρας από τη ζωή και τον αγώνα, που διατηρεί αμείωτη την επικαιρότητά της, ειδικά για τη νέα γενιά.
Στα πλαίσια των εκδηλώσεων για να τιμήσουμε την 8η Μάρτη, ο Σύλλογος Γυναικών Ν.Ξάνθης θα ανεβάσει θεατρική παράσταση βασισμένη στο πρώτο μυθιστόρημα της Γαλάτειας Καζαντζάκη με τίτλο «Γυναίκες». Οι παραστάσεις θα πραγματποιηθούν 10 κ 11 Μαρτίου 2018, στις 20:30 στο Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης. Είσοδος ελεύθερη.
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου