Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ,
Παρακολουθώντας με αγωνία τις εξελίξεις στον χώρο των πνευματικών δικαιωμάτων, αφού εμείς οι επαγγελματίες καλούμαστε να πληρώσουμε για τη δημόσια εκτέλεση της μουσικής που χρησιμοποιούμε, διαπιστώνουμε μία σειρά από ατυχείς πολιτικές επιλογές που βαθαίνουν την κρίση στον χώρο και επιβαρύνουν ανεπανόρθωτα τον κλάδο μας τα τελευταία χρόνια.
Κατ’ αρχάς, τονίζουμε, για άλλη μια φορά, ότι σεβόμαστε τους Έλληνες δημιουργούς και στηρίζουμε έμπρακτα τη δίκαιη αμοιβή από τις χρήσεις των έργων τους. Όμως, οι χρήστες ανέχθηκαν επί μακρόν μία πρωτοφανή κατάσταση, κατά την οποία εισπράκτορες δύο φορέων αξιώνουν αμοιβή πλέον του 100% συνολικά για πνευματικά δικαιώματα, χώρια τα συγγενικά. Και μάλιστα, οι δύο φορείς να αξιώνουν αμοιβή για τα ίδια έργα από τους χρήστες, με αμοιβολόγιο, όπως στην περίπτωση της ΕΥΕΔ, που κρίνεται μη αναλογικό, με βάση το εκπροσωπούμενο ρεπερτόριο που ισχυρίζεται ότι διαθέτει, αλλά και τα μη επαρκή στοιχεία εξουσιοδοτημένης δικαιοδοσίας εκ μέρους των δικαιούχων.
Πώς ξεκίνησαν όλα αυτά; H προηγούμενη κυβέρνηση, αφού ανακάλεσε οριστικά την άδεια της ΑΕΠΙ, δημιούργησε έναν κρατικό φορέα που επιδότησε με δημόσιο χρήμα, ικανοποιώντας τη βούληση μίας μικρής μερίδας δημιουργών. Ο λόγος που επικαλέστηκε τότε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι οι δημιουργοί βρέθηκαν άστεγοι μετά την κατάρρευση της ΑΕΠΙ.
Αυτός ο λόγος, όμως, ήταν και παραμένει αβάσιμος. [Νόμος 4481/2017, άρθρο 51Α, παρ. 1 «…μέχρις ότου αναλάβει άλλος οργανισμός…» (όχι νέος!!)]. Υπήρχε ήδη οργανισμός συλλογικής διαχείρισης, η Αυτοδιαχείριση, που εισέπραττε και διένειμε δικαιώματα στους δημιουργούς, με την οποία τα επιμελητήρια είχαν συνάψει ήδη συμφωνία μαζί της και μάλιστα με ευνοϊκότερους όρους για τους χρήστες.
Γιατί η προηγούμενη Υπουργός αγνόησε τον ήδη υπάρχοντα οργανισμό και δημιούργησε κρατικό φορέα; Μπορούσαν ή δεν μπορούσαν να βρουν στέγη οι δημιουργοί της ΑΕΠΙ;
Η ΕΥΕΔ δυστυχώς δραστηριοποιήθηκε ως εισπρακτικός μηχανισμός -κι εκεί ξεκινά το πρόβλημα στην αγορά- στην είσπραξη και τη διανομή δικαιωμάτων για νέες χρήσεις, αντί να περιοριστεί στον μεταβατικό διαχειριστικό / εκκαθαριστικό της ρόλο.
Και όλα αυτά συνέβησαν, παρότι η Πολιτεία κανονικά θα έπρεπε, όπως γίνεται παντού στον κόσμο, να απέχει από την κρατικοποίηση της πνευματικής περιουσίας των δημιουργών και κυρίως να αποτρέψει την επιβάρυνση όλων των Ελλήνων φορολογουμένων. Κυρίως να προστατέψει τους εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες ανά την Ελλάδα από το κυνήγι και την τρομοκρατία ενός αμφιλεγόμενου κρατικού μορφώματος, του οποίου η νομιμότητα ακόμα ελέγχεται.
Τα αποτελέσματα αυτής της πολιτικής απόφασης ήταν ιδιαίτερα επιβαρυντικά για τους επαγγελματίες, ακόμα και για τους δήμους όλης της χώρας, αφού οι απαιτήσεις για πνευματικά δικαιώματα σχεδόν διπλασιάστηκαν και οι επιχειρηματίες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις αυτές.
Σε λίγους μήνες η ΕΥΕΔ ολοκληρώνει και τυπικά τη λειτουργία της, δεν μπορεί να αδειοδοτήσει για ολόκληρο το 2020, δεν καλύπτει το σύνολο του ρεπερτορίου, ενώ παράλληλα η άδεια της Αυτοδιαχείρισης, από την οποία έχουν ήδη αδειοδοτηθεί δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα, έχει ανασταλεί μέχρι τα τέλη του ερχόμενου Γενάρη. Μια ανάκληση που μας εκπλήσσει, καθώς ο χρόνος διαχειριστικού ελέγχου αφορούσε μόλις 144 δημιουργούς/μέλη της, ενώ ο χρόνος και η ποινή αφορά εκπροσώπηση εκατοντάδων χιλιάδων δημιουργών.
Αναρωτιόμαστε
Για ποιόν λόγο η Πολιτεία ακούει λίγες φωνές για την αδειοδότηση και δεύτερου εισπρακτικού φορέα, της ΕΔΕΜ, στα πνευματικά δικαιώματα με στόχο τον επιζήμιο κατακερματισμό της αγοράς;
Θα είναι ο φορέας αυτός βιώσιμος και διαφανής, πρωτίστως, δε, θα είναι αξιόπιστος, ώστε οι χρήστες να συνάψουν μακροπρόθεσμες συμφωνίες μαζί του ή θ΄αρχίσουν άλλα προβλήματα νομιμότητας και δικαιοδοσίας;
Για ποιόν λόγο η Πολιτεία δε στηρίζει εξαρχής την υφιστάμενη επιλογή των 650 Ελλήνων δημιουργών που είναι μέλη της Αυτοδιαχείρισης και ταυτόχρονα την επιλογή της συντριπτικής πλειοψηφίας των διεθνών οργανισμών που συμβάλλονται μαζί της;
Καλούμε την Υπουργό Πολιτισμού κα Λίνα Μενδώνη
Να διερευνήσει και να πάρει θέση δημόσια με διαφανείς διαδικασίες, σχετικά με το καθεστώς λειτουργίας της ΕΥΕΔ έως τώρα, μέσω του νέου προσωρινού διαχειριστή που διόρισε πρόσφατα και να παρουσιάσει τον γενικότερο σχεδιασμό που έχει υιοθετήσει, προς όφελος, ελπίζουμε, ΟΛΩΝ των ενδιαφερομένων μερών.
Ζητούμε την συμμετοχή μας στην λήψη αποφάσεων σε ότι αφορά την πιθανή αδειοδότηση οποιουδήποτε νέου φορέα είσπραξης, καθώς θα καλούνται οι επαγγελματίες να αποδίδουν νέες αμοιβές.
Προσδοκούμε από την Πολιτεία να δώσει ένα οριστικό τέλος στην ταλαιπωρία εκατοντάδων χιλιάδων επαγγελματιών που καλούνται να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, πληρώνοντας απ’ την τσέπη τους τα πολιτικά πισωγυρίσματα, τις νομικές ακροβασίες, τις έριδες μεταξύ των δημιουργών και τα παιχνίδια «ημετέρων» σε έναν ήδη πολύ ταλαιπωρημένο κλάδο του Πολιτισμού της χώρας.
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου