Θανάσης Μουσόπουλος: Οι φιλόσοφοι, οι ιστορικοί και οι ποιητές είναι χρήσιμες φωνές, νυν και αεί…

Με αφορμή τη δημοσιοποίηση από την ιστοσελίδα του Δημοτικού Ραδιοφώνου, μιας ακόμη, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας παρέμβασης του Θανάση Μουσόπουλου, με τίτλο «Άλλο Ανθρωπισμός, άλλο Ανθρωποκεντρισμός», ο συγγραφέας, ποιητής και στοχαστής της περιοχής μας μίλησε στην «Όμορφη πόλη» και τον Τηλέμαχο Αρναούτογλου για τα… «πάθη» του σύγχρονου ανθρώπου, που δείχνουν να ενισχύονται, στα χρόνια του κορωναϊού…

«Το σύνθημα και η κατεύθυνσή μου, όλο αυτό το διάστημα, είναι “παλεύω για να είμαι όρθιος” και παλεύω, όχι για να είμαι μόνος μου, γιατί, όπως σας έχω πει κι άλλες φορές, μ’ αρέσει ο χορός, αλλά δε μ’ αρέσουν τα… τσαλίμια, που κάνει ο καθένας μόνος του, αλλά οι ομαδικοί χοροί. Κυρίως, οι ελληνικοί -οι θρακιώτικοι, αν θέλετε- και όχι των άλλων, των ευρωπαϊκών και των νοτιοαμερικανικών που προβάλλουν το άτομο», μας εισάγει με το «καλημέρα» της συζήτησης, στο θέμα της: της ειδοποιούς διαφοράς των δύο αντιπαραβαλλόμενων (ούτως ή άλλως), όρων…

Ακούστε τον Θανάση Μουσόπουλο:

Ο Θανάσης Μουσόπουλος σημείωσε ότι η ανθρωπότητα εισπράττει την παγκοσμιοποίηση «με έναν άλλο τρόπο», καθώς «άλλο είναι η παγκοσμιοποίηση, σαν ένα πολιτιστικό αγαθό, σαν ένα οικονομικό μέγεθος και άλλο, σα μία πανδημία, η οποία βάζει στους ανθρώπους -όπου γης- τα ίδια προβλήματα και τα ίδια ερωτήματα»…

Σημείωσε ότι είναι καλό να ακούμε τα όσα έχουν να πουν επιστήμονες και ειδικοί επί του θέματος, όμως εκείνο, όπως είπε, που λείπει, σε αυτήν τη συγκυρία, είναι να δούμε το «τι μέλλει γενέσθαι», «στρέφοντάς μας» προς την κατεύθυνση για την εύρεση της απάντησης… «Οι φιλόσοφοι, οι ιστορικοί, οι ποιητές, είναι… χρήσιμες φωνές, όπως γράφω στο κείμενό μου, “νυν και αεί”» και αναφέρθηκε σε ένα βιβλίο του, που εκδόθηκε πριν από μερικά χρόνια, το «υλικό» του οποίου, όμως, είχε γραφτεί πριν από… 50, όταν ο ίδιος ήταν φοιτητής και αφορούσε στον «Άνθρωπο»…

Ο δάσκαλος και ποιητής διάβασε δύο αποσπάσματα από αυτό το πόνημα, με τίτλο Αγωνία και Πίστη στον Σύγχρονο Άνθρωπο:

«Στην Ανθρωπότητα μπορούμε να χωρίσουμε τους ανθρώπους σε δύο μεγάλες κατηγορίες, ανάλογα με το πρίσμα που μας ενδιαφέρει, κάθε φορά. Από γνωστική πλευρά, χωρίζονται σε ευφυείς και σε λιγότερο ευφυείς ή σχεδόν καθόλου. Από κοινωνική άποψη, σε προσαρμοσμένους και δυσπροσάρμοστους ή απροσάρμοστους. Από άποψη Γενικής Παιδείας, σε καλλιεργημένους ή όχι. Αν τους δούμε, όμως ουσιαστικά, χωρίς ειδικούς προσδιορισμούς, παραδείγματος χάριν, πτυχία, μόρφωση, κοινωνική θέση, πόσο μισθό παίρνει, τους χαρακτηρίζουμε σε δύο κατηγορίες: σε βαθείς και ρηχούς.

Ρηχοί είναι όσοι αρκούνται να ζουν με την ανάσα κάποιας μορφής “κοινωνικού θεού”, πιστεύουν με τη λογική τους και η πίστη τους μεταφράζεται σε ιδιοτέλεια και συμφέρον, με προβολή, επιβολή και κοινωνική δόξα. Αυτοί διακρίνονται για έναν… αντιανθρωπιστικό, θα λέγαμε, ανθρωπισμό.

Βαθείς, είναι όσοι δεν κλείνονται σε σχήματα, πιστεύουν με την πίστη τους χωρίς ίχνος ιδιοτέλειας και επιβολής. Ο ανθρωπισμός τους είναι για τους Ανθρώπους, όσο πιο συγκεκριμένως γίνεται…».

 

Ακολούθησε το δεύτερο απόσπασμα:

«Βγαίνοντας στο δρόμο αντικρίζω τους ανθρώπους να γελάνε και να κλαίνε, κατά το πώς θέλουν. Κι αν δεν τους ακολουθήσεις σ’ αυτά τους τα συναισθήματα, το λένε “αντικοινωνικό” και “απροσάρμοστο”, μια, που σε τελευταία ανάλυση, “προσαρμοσμένος” και “κοινωνικός” στην τρέχουσα γλώσσα είναι αλλοτριωμένος και απορροφημένος από τα κοινωνικά κλισέ. Αυτός που θεωρεί τα ποσοστά, στα θέματα της Ανθρωπότητας και του ανθρώπινου είδους, ως νόμους απαράβατους. Και αυτός, πραγματικά, είναι ο αλλοτριωμένος και ο ρηχός και ο, χωρίς ίχνος προσωπικής ηθικής δομής άνθρωπος και θεωρεί απαράβατους νόμους ή απόλυτους τα ποσοστά, όταν δείχνουν τα γούστα, τις απόψεις και τις επιδόσεις των ανθρώπων. Αν 99% της ανθρωπότητας θέλει, σκέφτεται ή κάνει το «άλφα» πράγμα, τι, μ’ αυτό; Τι νόημα έχει αυτό το «άλφα πράγμα» για την ανέλιξη και την ουσία του 1% που δεν το θέλει; Μήπως είναι το «άλφα» ηθικό, γιατί το θέλει το 99%  -η… ναρκωμένη ανθρωπότητα; (….) Οι αγωνιστές τραβούν το όχημα μπροστά. Οι βολεμένοι κάθονται πάνω ή το τραβούν προς τα πίσω… Και το τραβούν προς τα πίσω, όσοι και όταν αισθάνονται μια διατάραξη της ασφάλειας και της αυτάρκειάς τους»…

Ο κ. Μουσόπουλος τόνισε ότι ζούμε μια μεταβατική περίοδο, όπου θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι «άλλο ο ανθρωποκεντρισμός και άλλο ο ανθρωπισμός» και υπογράμμισε ότι η ανθρωπότητα, τους τελευταίους δύο αιώνες στηρίχθηκε μόνον στη λογική. «Θεωρούμε ότι είναι σωστό μόνον ό,τι είναι λογικό και βάλαμε στο πλάι το συναίσθημα και την ηθική. Ακούω πολλές φορές, εδώ και 70 χρόνια τη φράση:  “Τα χρήματα δε μυρίζουν”… Δηλαδή, αν κλέψεις 100 ευρώ δεν έχει καμία διαφορά με ένα νόμισμα το οποίο βγάλαμε με τον ιδρώτα μας. –Ζούμε, λοιπόν, αυτή την περίοδο, εδώ και δύο αιώνες όπου όλα ανάγονται στο κέρδος και στο χρήμα».

Έτσι, ο άνθρωπος έχει εξάγει το στρεβλό συμπέρασμα πως όλα λειτουργούν υπέρ της επιβίωσής: τα ζώα, τα φυτά, το διάστημα, ο αέρας, όλο το σύμπαν… Όμως αυτό δεν ισχύει…

Σχολιάζοντας τις «θέσεις» που ακούγονται συχνά πυκνά, από άτομα που δηλώνουν αθώα, σχετικά με την κλιματική αλλαγή -με αναφορά στον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ που δεν «έβλεπε» κλιματική αλλαγή- τόνισε ότι οι «δικοί μας άνθρωποι, όπως ο Αριστοτέλης», δείχνουν τις επιπτώσεις που έχει στο περιβάλλον η παρουσία των ανθρώπων. «Τι επιπτώσεις έχουν στην κλιματική αλλαγή, αυτά που εκπέμπουμε και τώρα, στον Βόρειο Πόλο, που λιώνει κάθε μέρα, μία… Πελοπόννησος, πού οφείλεται αυτό και τι αποτέλεσμα θα έχει»…

Με αφορμή τη συνέντευξη της ομότιμης καθηγήτριας Κοινωνικής Φιλοσοφίας Έλενας Πουλτσίνι, που δημοσιεύθηκε στο διαδικτυακό περιοδικό «Doppiozero» και αναδημοσιεύθηκε στην ΕΦΣΥΝ (28-29 Νοεμβρίου) και η οποία (συνέντευξη) περιλαμβάνεται στο άρθρο του, τόνισε πως «ο σύγχρονος πολιτισμός δε λύνει τα προβλήματα, αλλά τα διευρύνει. Η πανδημία έδωσε την ευκαιρία να καταλάβουμε σε τι ευθύνεται ο άνθρωπος, σε τι ευθύνεται ο καταναλωτισμός, σε τι ευθύνεται ότι τα πάντα τα μετρούμε με το χρήμα και θεωρούμε ότι το ηθικό και η οικονομία είναι δύο πράγματα ξένα, το ένα προς το άλλο»…

Επίσης, σημείωσε ότι στη γραμμή του ανθρωποκεντρισμού είναι και το κείμενό του περί του ρόλου των ΜΜΕ, σε σχέση με τις άλλες τρεις εξουσίες, τονίζοντας ότι όταν αυτά χειραγωγούνται, τότε αλλοτριώνουν «και δικαιώματα και δημοκρατίες και τα πάντα»…

Ωστόσο, όπως υπογράμμισε είναι αισιόδοξος και βέβαιος ότι αυτή η πανδημία θα κάνει τον άνθρωπο να σκεφτεί και να κοιτάξει μπροστά. Πρόσθεσε πως οι δυσκολίες δεν λείπουν, μάλιστα σχολίασε ότι «η ιστορία μας δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα -τα ροδοπέταλα είναι οι καρποί των αγώνων των ανθρώπων», είπε και κάλεσε τους συμπολίτες του «να προστατεύσουν τα παιδιά τους και να προστατευθούν και οι ίδιοι», ώστε να μη φτάσουμε στο σημείο να διαστρεβλώνονται έννοιες, όπως η εκπαίδευση ή η υποχρέωση για εγκλεισμό…

Εν κατακλείδι, ο κ. Μουσόπουλος, αφιέρωσε ένα ποίημά του στους ακροατές του Δημοτικού Ραδιοφώνου, ευχόμενος «το συναίσθημα της εσωτερικής δύναμης να επιβληθεί σε όποιους εξωτερικούς κινδύνους, σε όποιους πραγματικούς ή όχι κινδύνους, καθώς το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο φόβος»:

 

Δεν τράβηξα μαχαίρι

 

Δεν τράβηξα μαχαίρι για να σκοτώσω άνθρωπο

ούτε για να δείξω δύναμη και μίσος

 

Τράβηξα μαχαίρι για να χωρίσω την αγάπη στα δύο

Για να σκορπίσω ελπίδα -μικρά μικρά κομμάτια στα μάτια των ανθρώπων

 

Τράβηξα μαχαίρι

για να φωτίσω

για να δροσίσω

για να αφήσω πνοές

στην άνυδρη κοιλάδα του σύμπαντος

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Σύνταξη: Ελευθερία Μούκανου

Μοντάζ: Χρήστος Τζανίδης

Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου

Κοινωνικά
Πολιτιστικά
Τοπικά