Σύνταξη : Ελευθερία Μούκανου
Μοντάζ-επιμέλεια: Σοφία Δαληκριάδου
Πήγαμε με τις Αλλιώτικες Προτάσεις, σε έναν τόπο, που συνδυάζει την φυσική ομορφιά, την ιστορία και τη δημιουργία.
Η βόλτα της Παρασκευής είχε μια ιδιαίτερη αξία. Ξεκινήσαμε για την περιοχή των Αβδήρων και σχεδόν από την αρχή καταλαβαίνουμε, τι εννοεί ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης όταν μας καλεί να ακολουθήσουμε… «Αλλιώτικες Προτάσεις».
«Ο καθένας μπορεί να περάσει ένα υπέροχο τριήμερο, τουλάχιστον», σημειώνει, επισημαίνοντας ότι η περιοχή έχει την ικανότητα να εντυπωσιάσει τον επισκέπτη, όπως έκανε και στον ίδιο, το 2013, όταν σε συνεργασία με τον πρώην δήμαρχο Αβδήρων είχε συνδράμει στη σύνταξη τουριστικού οδηγού, αλλά και ενός ταξιδιωτικού τρίπτυχου. «Ακόμα κι εγώ, ο Ξανθιώτης που ζει και γνωρίζει αυτά τα μέρη ένιωσα έκπληξη.. εντυπωσιάστηκα από τις κρυφές γωνιές ομορφιάς, που κρύβει αυτός ο τόπος», τόνισε.
«Θα διαπιστώσουμε ότι είναι μια περιοχή, απλά πανέμορφη… Είναι ιδανικός προορισμός διακοπών, καθώς τα Άβδηρα διαθέτουν μια αξιόλογη τουριστική υποδομή, με παραδοσιακούς, γραφικούς ξενώνες, με ενοικιαζόμενα δωμάτια και ξενοδοχεία, που μπορεί κάποιος να περάσει άνετα και όμορφα»…
Η περιοχή καταφέρνει να συνδυάσει και να επιδείξει τελικά ως πρόταση αρκετές μορφές εναλλακτικού τουρισμού, που δημιουργούν ένα ελκυστικό πακέτο για κάθε ενδιαφερόμενο.
Ξεκινάμε με τον δρόμο του κρασιού. «Η περιοχή διαθέτει αξιόλογες μονάδες, μικρές και μεγάλες, που παράγουν πολύ καλό κρασί. Μάλιστα αυτό το κρασί, διαφοροποιείται από τα υπόλοιπα, καθώς έχει μια ιστορία μέσα του. Είναι πολύ πιθανό, ότι αυτό που πίνουμε σήμερα, το έπιναν και πριν… χιλιάδες χρόνια», σημειώνει και αναφέρεται στις ποικιλίες Μαυρούδι και Αβδηρίτις, «που είναι πάρα πολύ παλιές».
«Αυτή είναι και η ειδοποιός διαφορά με τους άλλους δρόμους του κρασιού στη Βόρεια Ελλάδα», τονίζει και αναφέρεται στους τρεις δυναμικούς παραγωγούς κρασιού της περιοχής με επισκέψιμο οινοποιείο για όσους ενδιαφέρονται να μπουν στην ατμόσφαιρα του κρασιού. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά μικρότερα εργαστήρια και οικογενειακές επιχειρήσεις, που παράγουν πολύ ωραίο κρασί. «Ο οινοτουρισμός μπορεί να συνοδευτεί από την επίσκεψη στα συμπαθητικά ρακοκάζανα, που αποτελούν παράδοση στην περιοχή. Στην εποχή της απόσταξης γίνονται πολύ ωραία γλέντια», επισημαίνει ο ξεναγός μας.
Πάντως και στη Μάνδρα λειτουργεί ένα επισκέψιμο ρακοκάζανο με ανάλογη παραδοσιακή ατμόσφαιρα, που είναι στη διάθεση όλων, αλλά κυρίως των μαθητών, καθώς σχολεία της περιοχής διοργανώνουν συχνά εκπαιδευτικές εκδρομές για τον λόγο αυτό.
Η πρόταση, ωστόσο, για τον οινοτουρισμό, δεν τελειώνει εδώ. Οι αμπελώνες που βρίσκονται προς Μάνδρα και με φόντο τη θάλασσα, αλλά και τις λιμνοθάλασσες Λάφρη και Λαφρούλα προσφέρουν μια υπέροχη βόλτα, είτε με τα πόδια είτε με το ποδήλατο. Ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης προτείνει αυτήν την ιδέα ως οικογενειακή εξόρμηση… «Θα είναι μια αξέχαστη εμπειρία» εγγυάται.
Με τη γεύση του Αβδηρίτη στο στόμα, παίρνουμε μια άλλη διαδρομή, αυτή του θρησκευτικού τουρισμού. Εκτός από τη θρησκευτικότητα, είναι και το φυσικό κάλλος, αλλά και η ιστορικότητα που κάνει τα «σημεία» στα Άβδηρα αξιοπρόσεκτα.
«Ο Ναός της Αγίας Παρασκευής, που είναι και ο πολιούχος της πόλης, χτισμένος στα τέλη του 1800», επισημαίνει ο κ. Γκαγκαλίδης, ενώ «δίπλα είναι και το λαογραφικό μουσείο, ένα αξιόλογο έργο με… αξιόλογη ιστορία, καθώς για τη δημιουργία του, όπως λέει, συνέβαλε και ο Στέφανος Ιωνανίδης, αλλά και στα σύγχρονα, μια αξιόλογη προσπάθεια έγινε και από μαθητές σχολείων της περιοχής, καθώς συμμετείχαν σε προγράμματα, κατορθώνοντας εν τέλει να αλλάξουν την ίδια την εικόνα του μουσείου».
Κατευθυνόμαστε στην παραλία και στα πανέμορφα ξωκλήσια του Αγίου Παντελεήμονα, που την ημέρα της γιορτής του γίνεται κι ένα πανηγύρι, αλλά και του Αγίου Ιωάννη «που διεκδικεί μια θέση στα ομορφότερα εξωκκλήσια που υπάρχουν στην Ξάνθη μια εικόνα “καρτ ποστάλ” που διαφημίζει την περιοχή» και… «βάφτισε και την παραλία».
Ο ξεναγός μας, όμως, μας έχει μια έκπληξη… Μας αποκαλύπτει μια «κρυμμένη» διαδρομή. «Προς Μάνδρα και στην έξοδό της προς τη θάλασσα, θα δείτε μια σχετική πινακίδα: Ιερά Οδός των Θαυματουργών Αγίων Μάνδρας… Σας περιμένει ένας μικρός χωματόδρομος χωρίς προβλήματα ενός χιλιομέτρου. Θα συναντήσετε τρία εκκλησάκια που είναι πολύ όμορφα. Το νεώτερο είναι του Άη Γιώργη του Κουδουνά, πετρόχτιστο, με ωραία αυλή, ύστερα, το εκκλησάκι του Αγίου Ραφαήλ και Νικολάου, και το τελευταίο της Αγίας Παρασκευής, ένα κατάλευκο εκκλησάκι, λες και είναι κυκλαδίτικο, μέσα σε ένα υπέροχο τοπίο, ανάμεσα σε δέντρα.
Τα Άβδηρα, όμως, αναδύουν ιστορία… Μνημεία που είναι γνωστά σε ολόκληρον τον κόσμο, με τον αρχαιολογικό χώρο, το Πολύστυλο, το Αρχαίο λιμάνι.. «Εδώ είναι μια Πύλη στην Ελληνική Ιστορία… Περνάς ένα κατώφλι και είσαι στην αρχαιότητα, “ακουμπάς” τον Δήμαρο, τον Πρωταγόρα, τον Ανάξαρχο, τον Βίωνα… το Σπίτι των Δελφινιών, τον Γρύπα των Αβδήρων που θα τον δούμε στα αρχαία νομίσματα…».
Επικαλούμενος της εκπαιδευτικής του ιδιότητας, ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης μας κάνει μια ιδιαίτερη αναφορά στο Αρχαιολογικό Μουσείο, «όσες φορές κι αν έχουμε πάει, συνεχώς εντυπωσιαζόμαστε -θα πω ότι πρέπει να είμαστε περήφανοι που έχουμε τέτοιο μουσείο στελεχωμένο με τέτοιους ανθρώπους στην περιοχή μας… πρόκειται ίσως για ένα, από τα ομορφότερα περιφερειακά μουσεία στην Ελλάδα… αυτό που κατάφεραν να αποδώσουν είναι εκπληκτικό!».
Όμως, πέρα από το Αρχαιολογικό και το Λαογραφικό Μουσείο, μια «Αλλιώτικη Πρόταση», είναι και το Αρχοντικό Παμουκτσόγλου… «Είναι ένα εντυπωσιακό κτίριο το οποίο, φιλοξενεί τις εκδηλώσεις των «Δημοκριτείων» που διατηρούν την ποιότητα τους -εναρμονισμένες με τον ιδιαίτερο αυτόν χώρο…».
Ένας χώρος που τον ακολουθεί ο «θρύλος της κατάρας», τον οποίο επωμίστηκε, όπως λέει η παράδοση, η τελευταία απόγονος της μεγάλης οικογένειας καπνεμπόρων. Σύμφωνα με τον μύθο, κάποιες άστοχες οικονομικές κινήσεις της οικογένειας προς τους ακτήμονες της περιοχής ήταν η αιτία, ώστε οι τελευταίοι να την καταραστούν… «Μια σκυφτή φιγούρα διακρίνεται ακόμα και σήμερα, σύμφωνα με τον μύθο να περιδιαβαίνει τα δωμάτια»…
Κι έτσι, όπως μπήκαμε από την Πύλη, ας επιστρέψουμε στο σήμερα. Τα Άβδηρα είναι ένας «ζωντανός» οικισμός, με ιδιαίτερη κίνηση, κυρίως το καλοκαίρι. «Θα ευχαριστηθείτε είτε το επιλέξετε για διακοπές είτε για μια ολιγοήμερη ή μονοήμερη εξόρμηση. Υπάρχει δυνατότητα για καφέ στο μπαλκόνι της πλατείας, για ψώνια στην μικρή αλλά ενημερωμένη αγορά του χωριού, είναι όμως και τα σχολεία που συγκεντρώθηκαν στα Άβδηρα και τα παιδιά μαζεύονται από τα γύρω χωριά…».
Οι προτάσεις για διασκέδαση και ψυχαγωγία, σε μια εναλλακτική της μορφή, εξελίσσεται, εκτός από τους αμπελώνες και στα λοφάκια της περιοχής, καθώς όσοι αγαπούν το mountain bike εκεί, βρίσκουν έναν τρόπο, με θέα τις λιμνοθάλασσες και τα φλαμίνγκο, ανάμεσα στα αμπέλια και τις ελιές»…
Για τους «ψαγμένους», υπάρχει και η χωμάτινη διαδρομή 4 χιλιομέτρων που ξεκινά από τον Άγιο Αθανάσιο, περνά παράλληλα, με τον περιφερειακό, από τα Αρχαία Λατομεία και τον Κοσμά Αιτωλό και καταλήγει στο χωριό είτε με το ποδήλατο είτε με το κατάλληλο όχημα...
Για όσους αγαπούν τον αγροτοτουρισμό, η περιοχή ενδείκνυται, καθώς σε ξενοδοχεία και ξενώνες της περιοχής παρέχεται η δυνατότητα για συμμετοχή στην καλλιέργεια ελιάς και την παραγωγή του μαγικού καρπού…
Ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης, προτείνει τη δημιουργία του Μονοπατιού των Αβδηριτών Φιλοσόφων, κάτι αντίστοιχο, όπως λέει, με το Μονοπάτι της Ποίησης, που υπάρχει στην Καλλιράχη Θάσου, όπου ο περιπατητής, μέσα σε λίγα μέτρα, διαβάζει πάνω σε μαρμάρινες πλάκες, ρήσεις και στίχους ποιητών. «Εμείς μπορούμε να το κάνουμε στη διαδρομή, από το χωριό μέχρι τον Άγιο Αθανάσιο. Θα μπορούσε να γίνει ένας πόλος έλξης για την περιοχή. Καλό θα ήταν να λειτουργούσε και το Κέντρο Ενημέρωσης, στην είσοδο του χωριού», σημειώνει.
Τελευταίος σταθμός, το «Άλσος Αγνοουμένων» της Κύπρου. Εκεί, φυτεύτηκαν τόσα δέντρα, όσος και ο αριθμός των αγνοουμένων… Ένα μνημείο, ως ελάχιστο φόρο τιμής. Ο Σύλλογος Κυπρίων Ξάνθης έχει αναδείξει, το σημείο, μαζί με το Μουσείο Γρηγόρη Αυξεντίου, και τα περασμένα χρόνια, προ πανδημίας πολλοί Κύπριοι το επισκέπτονταν…
Την επόμενη Παρασκευή θα πάμε στα Πομακοχώρια
Ακούστε τον κ. Γκαγκαλίδη
Σύνταξη : Ελευθερία Μούκανου
Μοντάζ-επιμέλεια: Σοφία Δαληκριάδου