Πήγαμε στον Λειβαδίτη, την «Ελβετία» της Ξάνθης…

Σήμερα, οι Αλλιώτικες Προτάσεις μας ταξιδεύουν στον Λειβαδίτη, που θυμίζει αλπικό τοπίο -απολύτως διαφορετικό, όμως, αφού τα τοπία «παίρνουν» από τη γεωγραφική θέση, αλλά και τα χνάρια των ανθρώπων, που τα διαπερνούν…

Πριν ξεκινήσουμε πηγαίνουμε στην εκκλησία του Ακάθιστου Ύμνου, που σήμερα γιορτάζει. Ωραία διαδρομή, μέσα στην Παλιά Πόλη, εκεί, στο πλακόστρωτο στην οδό Πυγμαλίωνος Χρηστίδη και περνώντας στην ομώνυμη οδό… Είναι μια πανέμορφη εκκλησία και ίσως η μοναδική, που είναι αφιερωμένη στον Ακάθιστο Ύμνο… «Ένα παρεκκλήσι γνωρίζω και βρίσκεται στον Σκορπιό, στο νησί του Ωνάση, που φαίνεται πως είχε την ίδια ιδέα με την Ξάνθη», τονίζει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης…

Αλλά, παίρνουμε τον δρόμο με τη σκέψη ότι ο θρησκευτικός τουρισμός στην Ξάνθη θα μπορούσε να «ανθίσει», όπως, τελευταία, «ανθίζουν» οι αθέατες διαδρομές του Δημήτρη Γκαγκαλίδη, μέσα από την Όμορφη πόλη… Κι αυτή η σημερινή θα είναι «άλλη», όπως υπόσχεται ο οδηγός μας υπενθυμίζοντάς μας τη θέση του παππού Ηράκλειτου: «Διαφορετικά νερά βρέχουν αυτούς που μπαίνουν στα ίδια ποτάμια»…

Επίσης, μας ενημερώνει πως ο Λειβαδίτης είναι το υψηλότερο χωριό στην Θράκη, σε υψόμετρο 1200 μέτρων, αλλά εμείς ήδη έχουμε φτάσει… να τον κοιτάμε από ψηλά, εκεί στα 1350μ. Ας κατηφορίσουμε…

«Βρίσκεται στην κεντρική οροσειρά της Ροδόπης, που αποτελεί τη βάση για εξερεύνηση των περιβαλλοντικών αξιοθέατων αυτού του τόπου, που αποτελεί το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ξάνθης», σημειώνει ο ξεναγός μας, καλώντας μας να διαλέξουμε, ανάμεσα στις δύο διαδρομές που μπορούμε να επιλέξουμε για να φτάσουμε στον προορισμό μας. «Η ορθόδοξη, είναι πηγαίνοντας από Σταυρούπολη και Καρυόφυτο και η άλλη, από το Λυκοδρόμιο-Καλλιθέα»…

Εντάξει, εμείς πήγαμε από Σταυρούπολη, σκεπτόμενοι ότι την επόμενη φορά, θα πάρουμε τον άλλο δρόμο. Η Σταυρούπολη, είναι μια ιδανική στάση για καφέ, κυρίως τα πρωινά και δεν το χάνουμε με τίποτα.. (Αυτά τα «ταξίδια» είναι ωραία, γιατί δεν περιλαμβάνουν… μέτρα κατά της πανδημίας).

Συνεχίζουμε, παράλληλα, με το ποτάμι του Νέστου και συναντούμε τον Δαφνώνα. Ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης μας καλεί να μπούμε μέσα, καθώς συνήθως, το προσπερνάμε, νομίζοντας πως διαφορετικά θα αυξήσουμε τη διαδρομή μας. Ένα, που δε μας πειράζει, σε αυτή τη φάση κι ένα, ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο, καθώς ο οδηγός μας εξηγεί πως ούτως ή άλλως, η περιμετρική επιλογή γίνεται παράλληλα, με το χωριό. Μπαίνουμε, λοιπόν. Και είναι όμορφα. «Ένα “ζωντανό” χωριό, μια πολύ ωραία πλατεία με το ναό του Αγίου Παντελεήμονος, αλλά και με το χτισμένο από σχιστόλιθο παρεκκλήσι του Άη Νικόλα, στην ανατολική πλευρά», περιγράφει.

Φυσικά, ο Δαφνώνας είναι γνωστός, καθώς διαθέτει έναν «καταπληκτικό χώρο εκδηλώσεων που φιλοξενεί τα “Δημήτρια”, ένα σημαντικό και ως οργάνωση και ως περιεχόμενο πολιτιστικό γεγονός». Από αυτόν τον όμορφο χώρο, στις όχθες του Νέστου, ξεκινά ένας χωματόδρομος, πέντε χιλιομέτρων -ιδανικός για ποδήλατο και πεζοπορία- που καταλήγει στο Γεφύρι του Νέστου και στον χώρο αναψυχής της Σταυρούπολης. Η παρένθεση αναγκαία, καθώς το Ανοιχτό Σκοπευτήριο του Δαφνώνα έχει συνδεθεί με τη διεθνούς φήμης Ελληνίδα σκοπεύτρια και ολυμπιονίκη, τη Δραμινή Άννα Κορακάκη. «Μέρος από τον εξοπλισμό του Σκοπευτηρίου είχε διατεθεί στην αθλήτρια και έχει καταλήξει στη Δράμα. Θα πρέπει να αισθανόμαστε περήφανοι που βοηθήσαμε στην εξέλιξη και τη μεγάλη πορεία της αθλήτριας», τονίζει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης…

Βγαίνοντας από τον Δαφνώνα, ενδιάμεσα με το Νεοχώρι, στρίβουμε βόρεια, για να φτάσουμε στο Καρυόφυτο -κάπου, δέκα χιλιόμετρα, από τη διασταύρωση. Άξιζε.. Ένα από τα ομορφότερα χωριά της ορεινής Ξάνθης, απλώνεται μπροστά μας, με πολλές επιλογές για τον «εναλλακτικό τουρίστα». Ωστόσο, συνειδητοποιεί κανείς πως η θέση του είναι πολύ κοντά στο κέντρο του ταξιδιωτικού σχεδίου, που έχει προορισμό τον Λειβαδίτη, αλλά και όλα τα άλλα Νεστοχώρια. «Γι’ αυτό και λειτουργούν, τουλάχιστον, τρεις ξενώνες».

Η διαδρομή από το Καρυόφυτο συνεχίζεται στα χωριά της περιοχής Καλό Νερό και Καστανίτη και καταλήγει στον Μαργαρίτη, που εκεί θα βρούμε το Λιβάδι των Αετών της Πάφρας, δίπλα στο εκκλησάκι του Άη Νικόλα. Το υπέροχο τοπίο συνεχίζεται: πανέμορφο γρασίδι, πανοραμική θέα, καθαρός αέρας και κρήνες με νερό… Εμείς ψάχνουμε για την πηγή Κεράσι, καθώς, όπως λέει το… ρητό: όποιος πιει νερό απ' το Κεράσι δε θα γεράσει…

Ο οδηγός μας θυμάται και μια άλλη ιστορία, αλλά για το Καλό Νερό, όπου υπάρχει η εκκλησία της Αγίας Όλγας και πώς έφτασε τελικά εκεί μια εικόνα του Λαζάρου. Η ιστορία ξεκινά από την Χρύσα, όπου ένα μικρό κορίτσι τότε, φοβόταν κάθε φορά που έβλεπε την εικόνα του αναστημένου Λαζάρου. Κάποια στιγμή, ζητήθηκε από τους κατοίκους του χωριού να βοηθήσουν ώστε να φιλοτεχνηθεί μια γειτονική εκκλησία και η οικογένεια έδωσε τον Λάζαρο… Αρκετά χρόνια, μετά το μικρό κορίτσι «βρήκε» την εικόνα που τη φόβιζε, στην εκκλησία της Αγίας Όλγας στο Καλό Νερό, ένα χωριό που, όπως και το διπλανό του, ο Καστανίτης, είναι από τα πλέον αραιοκατοικημένα, σήμερα: 2 με 3 κατοίκους, που είναι κτηνοτρόφοι.

Το Καρυόφυτο, διαιρείται στο Πάνω και στο Κάτω, με την απόσταση ενός χιλιομέτρου να τα ενώνει… Πάμε στο Κάτω Καρυόφυτο… «Ένας παραδοσιακός, αισθητικά υπέροχος ανεμόμυλος, δίπλα το τοξωτό πέτρινο γεφύρι -ένα από τα πιο εντυπωσιακά φυσιολατρικά σημεία της περιοχής», δίνει μερικές εικόνες ο ξεναγός μας, εξηγώντας γιατί αποτελεί βασικό θέμα φωτογραφικού υλικού. Αναφέρεται και στις παρεμβάσεις που έχουν γίνει από το Δασαρχείο, τον ανακαινισμένο νερόμυλο, αλλά και στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, που συνθέτουν «μια ομορφιά»… Τώρα πάμε στο Άνω Καρυόφυτο, όπου στην πλατεία βλέπουμε το μνημείο των Σφαγιασθέντων, κατά τη βουλγαρική κατοχή… Κάποτε το Καρυόφυτο είχε 200 οικογένειες, σήμερα -βία- να ζουν εκεί 50-60 κάτοικοι… Όμως είναι ένα χωριό γευσιγνωσίας καθώς οι ταβέρνες προσφέρουν φαγητό που φημίζεται… Διαθέτει παντοπωλείο, εκκλησίες, αλλά εκεί, είναι και το μουσικό καφενείο του Νίκου και του Σάκη, από τη Θεσσαλονίκη, που πριν από αρκετά χρόνια, αποφάσισαν να μείνουν εκεί. Μουσικοί και οι ίδιοι, στο καφενείο… τα αυθόρμητα γλέντια με κιθάρες (και όχι μόνο) είναι μια καθημερινή πρακτική…

Αλλά το Καρυόφυτο είναι πραγματικά ένας εναλλακτικός προορισμός, αφού δασολόγοι, βοτανολόγοι και ειδικοί επιστήμονες συναντιούνται στο σημείο, καθιστώντας τον, σε «σημείο» εναλλακτικού και εξειδικευμένου τουρισμού… Ό,τι δηλαδή, θα μπορούσε να συμβεί και στη Βιστωνίδα, υπενθυμίζει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης και θυμάται άλλη μια ιστορία από το σημείο με επιστήμονες που ήρθαν στην περιοχή για να φωτογραφήσουν ένα είδος πουλιού, το οποίο όμως δεν κατάφεραν να βρουν, παρόλη την προσπάθεια. Κι όταν πλέον απογοητευμένοι φόρτωναν το αυτοκίνητο για την επιστροφή, ξαφνικά είδαν απέναντί τους να τους ατενίζει το είδος του πουλιού που έψαχναν εναγωνίως. Ο ιδιοκτήτης του ξενώνα τους εξήγησε πως αυτό το πουλί συνηθίζει να έρχεται στην περιοχή πολύ συχνά…

«Ο εναλλακτικός τουρισμός είναι ο τουρισμός που δε βλέπουμε, γιατί δεν είναι μαζικός. Όμως προσελκύει πολύ κόσμο κι αυτό μπορεί κανείς να το διαπιστώσει εάν παρακολουθήσει φερειπείν μια εκδήλωση του Πελίτι. Μαζεύονται δύο και τρεις χιλιάδες άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τους ντόπιους σπόρους», λέει και προσθέτει πως στον Χολομώντα στη Χαλκιδική δασολόγοι που συναντιούνται εκεί έχουν ήδη δημιουργήσει ένα άτυπο είδος τουρισμού, που συνδυάζει τη δουλειά με την ευχαρίστηση που προσφέρει το αντικείμενο αυτής της δουλειάς… «Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβεί και στην Ξάνθη», υπογραμμίζει.

Πάμε στον Λειβαδίτη. Δέκα χιλιόμετρα άσφαλτος και μια διαδρομή που σε συναρπάζει: πανοραμική θέα, η Κοιλάδα του Νέστου και οι γύρω βουνοκορφές… Μπορούμε να σταματάμε κάθε τόσο, για φωτογραφίες, αγριολούλουδα, βοτάνια… Φτάνουμε. Οκτώ οι μόνιμοι κάτοικοι, αλλά στην ουσία, μόλις τρεις ζουν την καθημερινότητα. «Παλαιότερα, ο Λειβαδίτης είχε γύρω του άλλα δέκα χωριά», μας βάζει στη διαδικασία σύγκρισης…

Κύρια ασχολία παραμένει ο καπνός για τους Καραμανλήδες και Καππαδόκες που έφτασαν εδώ από τις χαμένες πατρίδες και είπαν: «εδώ είναι ο τόπος μας», καθώς έμοιαζε με αυτόν που άφησαν… «Αυτοί οι άνθρωποι, σε όλη την περιοχή,  έχουν μια ιδιαίτερη παιδεία, μια αγνότητα, ευγένεια και ειλικρίνεια που σε καθηλώνει. Δεν είναι τυχαίο που ένας Μπαλτατζής, ένας Ανθόπουλος, ένας Κουρτίδης είναι από δω», σχολιάζει…

Είμαστε ψηλά και βλέπουμε τον Λειβαδίτη από πάνω… Να, η Αποθήκη πατάτας, να και το παλιό πέτρινο κτίριο του σχολείου, να και το Καταφύγιο του Ορειβατικού Συλλόγου. Η παλιά ταβέρνα του Καππαδόκα. Να και το λιβάδι… «Μόνο γι’ αυτό, παίρνει δικαιωματικά τον προσδιορισμό “Ελβετία της Ξάνθης” και αξίζει να γίνουν προσπάθειες ώστε ο Λειβαδίτης να γίνει κέντρο εναλλακτικού τουρισμού, καθώς τα συνδυάζει όλα: αναρρίχηση, πεζοπορία, ποδήλατο, τοξοβολία, υγρό στοιχείο.. Ό,τι μπορούμε να φανταστούμε μπορεί να εφαρμοστεί στον Λειβαδίτη»…

Δεν ξεχνάμε και τις πατάτες που λόγω του κρύου που επικρατεί έχουν περισσότερη ποσότητα αμύλου, με αποτέλεσμα να είναι «οι πιο νόστιμες»…

Συνεχίζουμε προς Δασικό Χωριό: η κορύφωση των αξιοθέατων της φύσης. Είμαστε πολύ κοντά, πλέον στον ανυπέρβλητο καταρράκτη, από τους μεγαλύτερους στα Βαλκάνια και σίγουρα από τους ωραιότερους. Όποια εποχή κι αν τον επισκεφθούμε… Σου κόβει την ανάσα… Υπέροχα…

Από την μια ο Καταρράκτης, από την άλλη, όμως ξεκινά η διαδρομή προς Καλλιθέα, με τον παραδοσιακό οικισμό Σαρακατσάνων, με τις παραδοσιακές καλύβες. «Μέσα στα έλατα, με χώρους αναψυχής, νερό, κιόσκια, παγκάκια, αρκετό κρύο και δροσιά το καλοκαίρι και κάπου εκεί το μνημείο του Ανθυπολοχαγού Αναλογίδη -προς Λυκοδρόμιο- που έδωσε το όνομά του, στο στρατόπεδο».

Κι επιστρέφοντας στο δασικό χωριό «εκεί κι αν δεν είναι η όλη ομορφιά, βλέποντας ένα οικισμό από ξύλινα προσεγμένα σπιτάκια για ιδιαίτερες διανυκτερεύσεις και ύστερα πεζοπορία, αλλά και ταβέρνα, ψησταριές…».

Όμως δεν τελειώνουμε εδώ… Καθώς τελειώνουν οι ασφαλτόδρομοι, αρχίζουν τα ωραιότερα… Πάμε Χαϊντού, στο παρθένο δάσος «την επιτομή του παρθένου δάσους», όπως λέει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης… Οξυές, Σημύδες πανύψηλα έλατα… Σαλαμάνδρες να βολτάρουν νωχελικά στο περιβάλλον τους…

«Στην περιοχή πριν το Λειβαδίτη, προς τα βορειανατολικά, θα δούμε όξινους τυρφώνες -εκτάσεις με κοιλότητες και στάσιμα νερά, που αποτελούν μια τράπεζα μνήμης για τη βλάστηση, ένα παλαιοντολογικό μουσείο», σημειώνει ενθυμούμενος τα… άπειρα εκπαιδευτικά προγράμματα του Νίκου Χατζημηλιούδη, για τους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. «Δίπλα», συνεχίζει, «υπάρχουν σαρκοφάγα -εντομοφάγα- φυτά».

«Αξίζει για πολλούς λόγους να πάει κανείς στην περιοχή. Από την μία πλευρά προς το παρθένο δάσος, από την άλλη, μια διαδρομή που κατεβαίνει μέχρι το Ωραίο και τους οικισμούς Ρεύμα και Τσάι Μαχαλά και μια άλλη, χωμάτινη διαδρομή που κυκλώνει τον Ερύμανθο, απ’ όπου έχει πάρει και το όνομά του, εκείνο το δασικό χωριό»…

Και κάπου εκεί, μπορεί να δούμε και τον Δημόκριτο να μαζεύει μανιτάρια και την Εύα να καταπιάνεται με μαρμελάδες και πλεκτά πουλόβερ… Βρέθηκαν για λίγο σ’ αυτόν τον τόπο και από τότε πάνε 8 χρόνια…

Κι έτσι ο Λειβαδίτης, συνεχίζει…

 

 

Την άλλη Παρασκευή κάνουμε την «Ξάνθη – Καβάλα», μια... αλλιώτικη διαδρομή

 

 

Ακούστε τον κ. Δ. Γκαγκαλίδη

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Σύνταξη: Ελευθερία Μούκανου

Μοντάζ-επιμέλεια: Σοφία Δαληκριάδου

Κοινωνικά
Πολιτιστικά
Τοπικά
Σταυρούπολη