Με ταξιδιάρικη διάθεση βρίσκει το Δημήτρη Γκαγκαλίδη ο πρώτος μήνας της άνοιξης:’ είστε έτοιμοι και σήμερα για μια …Αλλιώτικη Πρόταση; Πάμε να επισκεφθούμε την Ξάνθη της βυζαντινής εποχής. Η βόλτα μας θα έχει και τις δυσκολίες της αλλά και τις ομορφιές της’, μας λέει, και ξεκινάμε.

Μας οδηγεί στην πλατεία Αντίκα :’ εδώ κατέληγε στα βυζαντινά χρόνια η οδός που κατηφόριζε από την Ακρόπολη, το κάστρο,  προς την βυζαντινή Ξάνθεια. Συνέδεε το κάστρο με την τότε πόλη. Αυτό το κεντρικό σοκάκι – μετέπειτα  Ουζούν σοκάκ, μακρύ δηλαδή, σοκάκι- η σημερινή οδός Π.Χρηστίδη, ήταν κεντρική , εμπορική οδός’ μας  πληροφορεί.

Παίρνουμε την ανηφόρα και φτάνουμε μέχρι το συνοικισμό του Υδραγωγείου:’ Εδώ ήταν ο συνοικισμός της Ακρόπολης. Λέγεται ότι υπήρχαν καθ’ όλη τη διαδρομή κρυφά περάσματα και σήραγγες που αξιοποιούσε η βασίλισσα της Ξάνθειας- ας την ονομάσουμε Ξανθίππη όπως τη θέλει και ο θρύλος- είτε για περιηγηθεί ως κοινή θνητή στην πόλη, είτε για να διαφύγει σε περίπτωση κινδύνου’, μας λέει.

Φτάνουμε στο περιαστικό άλσος της πόλης και στην καφετερία ‘Ξανθίππη’ με την πανοραμική θέα :’ αν βοηθά ο καιρός, από δω δεν αντικρύζεις μόνο την πόλη, αλλά το μάτι μπορεί να ξεχωρίσει τον ορίζοντα και να δει μέχρι και τη θάλασσα!’, θα πει.

Εμείς πάντως δεν σταματάμε εκεί. Συνεχίζουμε παίρνοντας το δρόμο προς την Εκκλησιαστική Σχολή Ξάνθης. Διανύουμε 1,5 -2 χλμ και να ‘ μαστε μπροστά στην Σχολή και το μοναστήρι των Παμμεγίστων Ταξιαρχών:’ έχουν γίνει πανέμορφα χάρη στη φροντίδα της Ιεράς Μητρόπολης και των ανθρώπων , εκπαιδευτικών και λοιπού προσωπικού, της Σχολής. Διαθέτει εστιατόριο και ξενώνες για τη φιλοξενία μαθητών και από άλλες περιοχές εκτός Ξάνθης’, μας ενημερώνει.

Το σημείο αυτό είναι το πλέον διαδεδομένο για να αθλούνται πολλοί Ξανθιώτες, μας λέει:’ από εδώ ξεκινούν πολλά μονοπάτια. Το πιο γνωστό καταλήγει στην κορυφή Αυγό, την κορυφή ‘Σταύρος Τσακίρης’. Το όνομα δόθηκε προς τιμή του αδικοχαμένου ορειβάτη του ΕΟΣ Ξάνθης που έχασε τη ζωή του σε μια ανάβαση στις Άνδεις. Στο ίδιο σημείο μπορείς να φτάσεις και από άλλα σημεία . Όμως αυτό είναι το πιο γνωστό’.

Ακούστε το Δημήτρη Γκαγκαλίδη.

Μας προτρέπει να ανεβούμε λίγο ψηλότερα από τη Σχολή:’ Πάμε για το Κάστρο. Σήμερα είναι σχεδόν κρυμμένο πίσω από την πυκνή βλάστηση. Θα πάρουμε τη διαδρομή περιμετρικά του κάστρου. Είναι εύκολη και ασφαλής διαδρομή. Κοιτάξτε τις πολεμίστρες, τις δεξαμενές, τα κεραμικά από την τοιχοποιία της εποχής. Ο χρόνος και η φύση… συμμάχησαν μαζί του. Τα αναρριχώμενα φυτά έχουν αγκαλιάσει τις πέτρες!’.

Ανεβήκαμε μέχρι το ξωκκλήσι του Προφήτη Ηλία. Ξαποστάσαμε και δροσιστήκαμε από το νερό της πηγής…

‘ Υπάρχουν σημεία και μνημεία που εξιστορούν την εποχή του Βυζαντίου στην Ξάνθη και εκτός πόλης. Πάμε να επισκεφθούμε τρία από αυτά…’μας λέει και αναχωρούμε για τα Άβδηρα:’ Εδώ είναι το Πολύστυλο. Από τη μια πλευρά του δρόμου ο αρχαιολογικός χώρος των Αβδήρων και από την άλλη, που χωρίζει το δρόμο  από τη θάλασσα, το Πολύστυλο. Πήρε το όνομα από τους πολλούς στύλους που διέθετε. Η ωραιότερη ημέρα για να το επισκεφθεί κανείς είναι όταν τελείται εδώ πανηγυρικός εσπερινός με φόντο το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα και φυσικά την ίδια την ιστορία’, σημειώνει.

Παίρνουμε το δρόμο προς Πόρτο-Λάγος:’ πάμε στους βυζαντινούς πόρους. Τα περάσματα δηλαδή. Η λίμνη Βιστωνίδα πέφτει στη θάλασσα μέσα από αυτά τα κανάλια. Το βυζαντινό λιμάνι ήταν τότε στις παρυφές της Ροδόπης, στην Αναστασιούπολη. Τρόπος να περάσει κανείς από την Ξάνθη στη Ροδόπη δεν υπήρχε. Υπήρχαν αδιαπέραστα βαλτοτόπια…’ θα πει.

Και τελευταίος μας σταθμός η βυζαντινή Τόπειρος :’ περνάμε τη γέφυρα του Νέστου. Εδώ στα όρια της Θράκης με τη Μακεδονία. Διασώζεται το τείχος. Δείτε την πινακίδα που γνωστοποιεί την ιστορία. Ήταν σταθμός στην τότε Εγνατία, το δρόμο που οδηγούσε στην Κωνσταντινούπολη. Όσοι έρθετε μέχρι εδώ, κάντε μια στάση. Πάρτε από την αρχή τη διαδρομή δυτικά της γέφυρας, τη διαδρομή που κοιτάζει προς Καβάλα. Να είστε σίγουροι ότι η επιλογή θα σας ανταμείψει. Μοναδικό τοπίο, φυσικό σκηνικό για να βγείτε φωτογραφίες.  Φυσικά μπορείτε να επιλέξετε και τα δυο χωριά που γειτνιάζουν : τους Τοξότες με τον πανέμορφο χώρο αναψυχής και τον Παράδεισο Καβάλας με τη γνωστή στάση στις πηγές του…’ προτείνει.