‘Αν με ακολουθήσετε θα περάσετε ένα όμορφο Σ/Κ στην πόλη. Νομίζω θα εντυπωσιαστείτε’, μας λέει με το ‘καλημέρα’ ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης και αναχωρούμε μαζί του για μια ακόμη ‘Αλλιώτικη Πρόταση’…

‘Είστε για μια βόλτα στα παλιά χαμάμ της πόλης; Πάμε να τα εντοπίσουμε και να τα επισκεφθούμε. Σε κάποια θα απαιτηθεί να επιστρατεύσουμε τη φαντασία μας, αφού πλέον δεν υπάρχουν. Υπάρχουν όμως σημάδια που θα βοηθήσουν. Κάποια θα τα δούμε να ανθίστανται στο χρόνο μέχρι και σήμερα και να θυμίζουν άλλες εποχές’, μας λέει και ξεκινάμε.

Μας ενημερώνει ότι εξυπηρετούσαν την ανάγκη καθαριότητας μιας άλλης εποχής. Τότε που τα σπίτια δεν είχαν τις σημερινές διευκολύνσεις με τις βρύσες να παρέχουν όσο νερό χρειάζεται το νοικοκυριό για το σύνολο των αναγκών του. Και φυσικά δεν υπήρχε η δυνατότητα αξιοποίησης θερμοσίφωνου γιατί απλά δεν υπήρχε. Κάποια από τα λουτρά ήταν ατομικά, ενσωματωμένα σε αρχοντικά της Παλιάς Ξάνθης. Υπήρχαν όμως και τα δημόσια για τις ανάγκες των υπόλοιπων κατοίκων. Ο διαχωρισμός απαραίτητος : γυναικεία και ανδρικά. Αξιοποιήσιμα από όλους, χριστιανούς και μουσουλμάνους.  Κάποιοι βέβαια θέρμαιναν νερό σε καζάνια στα σπίτια τους για να πλυθούν, όμως οι περισσότεροι ‘αγκαζέ’ με τα απαραίτητα…αξεσουάρ προτιμούσαν τα λουτρά:’ δεν ήταν μόνο το μπάνιο. Είχε μετεξελιχθεί σε κοινωνική συνεύρεση. Υπήρχε μάλιστα και μια παράδοση. Η νύφη συνήθιζε να προσφέρει στις φίλες της, πριν το γάμο, δώρο ένα λουτρό, ώστε να παραστούν περιποιημένες στην τελετή! Το Σάββατο ήταν η μέρα που είχε καθιερωθεί για τα λουτρά. Η διαδικασία ήταν κάτι σαν …ιεροτελεστία ’ τονίζει.

Το πιο γνωστό ήταν κοντά στην κεντρική πλατεία. Στην αρχή της οδού Στογιαννίδου ήταν το χαμάμ του Μεστάν Αγά, με το χαρακτηριστικό τρούλο στην οροφή , όπου και τα παράθυρα.

Το δημόσιο χαμάμ του Κιουρκτσή βρίσκονταν επί της οδού Βασιλίσσης Όλγας στη συμβολή με την οδό Ύδρας. Ήταν από τα πιο σύγχρονα της εποχής.

Ακούστε το Δ. Γκαγκαλίδη.

Πίσω από το λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο της ΦΕΞ, στο αρχοντικό Κουγιουμτζόγλου, στην Αυλή με τα χαμάμ , διασώζονται τα λουτρά της οικογένειας. Δυο μικρά χαμάμ με τρούλους. Είναι επισκέψιμα και από την οδό Ορφέως μέσω της αυλής του καφέ Ερμής. Στην αυλή του καφέ ο επισκέπτης θα αντικρύσει και το παρεκκλήσι, αφιερωμένο στη μνήμη των Αγίων Ακινδύνου, Ελπιδοφόρου, Πηγάσιου, Ανεμπόδιστου και Αφθόνιου, των εκ Περσίας πέντε μαρτύρων του Χριστού. Είναι γνωστό με το όνομα του Αγίου Ακινδύνου: ’ οι ιδιοκτήτες το περιποιούνται και είναι προσβάσιμο σε όποιον επιθυμεί να προσκυνήσει και ν’ ανάψει ένα κερί. Ακριβώς όμως εδώ, στη βάση του παρεκκλησίου, υπήρχε παλαιότερα το χαμάμ των ιδιοκτητών του αρχοντικού’, ενημερώνει.

Φεύγουμε για το τελευταίο, αθέατο, αλλά εντυπωσιακό χαμάμ: ‘ Πίσω από το Μητροπολιτικό Μέγαρο , στην πλατεία Μητροπόλεως, εντός της οικίας του Δημήτρη Φυσεκίδη , διατηρούνται δυο εντυπωσιακά χαμάμ της βυζαντινής περιόδου’, μας πληροφορεί.

Κλείνει τη σημερινή ξενάγηση με μια ευχή ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης : να δημιουργηθεί στην πόλη ένα παραδοσιακό χαμάμ και να δώσει μια τουριστική ανατολίτικη ματιά :’ αν γίνει, δεν ξέρω αν συμφέρει οικονομικά, θα συνδέσει τη διασκέδαση και την προσφερόμενη ευεξία με την ιστορία της πόλης…’