Κείμενο: Κυριακή Οικονόμου
Μοντάζ-επιμέλεια: Σοφία Δαληκριάδου
Η άνοιξη φαίνεται ότι τον επηρέασε για τα καλά το Δημήτρη Γκαγκαλίδη! Ορεξάτος για εξερευνήσεις σε παρόν και παρελθόν, ήρθε να ανανεώσει την - μάλλον δύσκολη για τους περισσότερους - καθημερινότητα με τις ‘αλλιώτικες προτάσεις‘ του.
‘Το ξέρατε ότι η Ξάνθη είχε 52-53 χάνια την εποχή του καπνού; Υπήρχαν μέχρι τις δεκαετίες 1970-1980. Σήμερα εκπροσωπούν τον κόσμο του χτες. Αλλά τι θα λέγατε να δούμε πως μετεξελίχθηκαν στο πέρασμα του χρόνου μέχρι και σήμερα που αντικαταστάθηκαν πια από καταλύματα και ξενοδοχεία;’ μας λέει και αρχίζει να διηγείται :
’Τα χάνια ήταν φτιαγμένα από τους πετράδες της Ηπείρου. Εξαιρετικά μαστόρια. Τέλη 1800 και η πόλη κατακλύζεται από χάνια. Ήταν αναγκαία για τη διανυκτέρευση των επισκεπτών και των εμπόρων. Ακόμη και από τον ίδιο το νομό. Χρειαζόταν ώρες να κατεβεί κάποιος από την ορεινή περιοχή με το κάρο, ώστε την επομένη να πουλήσει την πραμάτεια του στο παζάρι και την αγορά. Τα χάνια διευκόλυναν τους επισκέπτες αφού, εκτός από τους ίδιους, έδιναν τη δυνατότητα να ξαποστάσουν και τα ζώα . Στο κάτω μέρος υπήρχαν στάβλοι και πάνω ήταν τα δωμάτια. Ήταν διάσπαρτα στην πόλη… Έσβησαν με τον εκσυγχρονισμό και τους υγειονομικούς κανόνες που επιβλήθηκαν λόγω του σταβλισμού των ζώων εντός του αστικού ιστού.
Μετεξελίχθηκαν σε πανδοχεία λοιπόν. Φιλοξενούσαν μόνο ανθρώπους και όχι ζώα. Τα πανδοχεία ήταν το ενδιάμεσο στάδιο των χανιών και των σημερινών ξενοδοχείων.
Από τα πρώτα ξενοδοχεία στην πόλη το ΑΘΗΝΑΙ, στην Παναγή Τσαλδάρη. Ήταν το ξενοδοχείο των φτωχών πολιτικών. Βόλευε το σημείο, κοντά στην κεντρική πλατεία, και ο ιδιοκτήτης παραχωρούσε δωρεάν το μπαλκόνι για τις πολιτικές ομιλίες των πολιτικών που περιόδευαν στην Ξάνθη.
Ακούστε το Δημήτρη Γκαγκαλίδη.
Ακολούθησαν το ΒΑΛΚΑΝΙΑ, το ΜΕΓΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ, το ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ-υπάρχει ακόμη στη γωνία Τσιμισκή με 28ης Οκτωβρίου), το ΘΡΑΚΗ, το ΠΑΡΘΕΝΩΝ… Το ΠΑΡΘΕΝΩΝ έχει την ιστορία του. Ανήκε στον Ιωσηφίδη. Ο εγγονός του, Νίκος Ιωσηφίδης, θυμάται πως μετεξελίχθηκε σε ξενοδοχείο από χάνι που ήταν αρχικά. Το χάνι ΚΑΙΣΑΡΕΙΑ. Το …μασάλι που έμεινε στο χρόνο έχει ενδιαφέρον . Δείχνει και τα ήθη της εποχής. Όταν ο ιδιοκτήτης αποφάσισε να το μετεξελίξει σε ξενοδοχείο, οι φίλοι του τον πείραζαν ότι τώρα θα φιλοξενεί και γυναίκες …ελευθέρων ηθών. Το ονόμασε λοιπόν ΠΑΡΘΕΝΩΝ και όταν τον ρωτούσαν αν του έδωσε το όνομα προς τιμή του Παρθενώνα, εκείνος αποστόμωνε τους μέχρι πρότινος …συκοφάντες: όχι, οι γυναίκες που θα φιλοξενώ θα είναι μόνο παρθένες !
Και δεν ήταν ο μόνος που είχε να αντιμετωπίσει τέτοια ζητήματα εκείνη την εποχή. Ιδιοκτήτης του ROYAL, –βασιλικό σημαίνει και οι παλαιότεροι το θυμούνται με τη μετέπειτα ονομασία του ως LUX, στο σημερινό πεζόδρομο της Γ.Σταύρου- ήταν ένας σοβαρός οικογενειάρχης και επιχειρηματίας ο Ρασίντ μπέης.
Κατέφθασε κάποτε στην Ξάνθη, και αναζήτησε διαμονή στο ξενοδοχείο του, ο θίασος της Μαρίκας Κοτοπούλη. Δίνει την ταυτότητα της και διαβάζει ο Ρασίντ μπέης στο επάγγελμα ‘ηθοποιός’. Για γυναίκα εκείνης της εποχής το ‘ηθοποιός ‘ παρέπεμπε σε γυναίκες ‘ελευθέρων ηθών’. Και έτσι , για να μη συκοφαντηθεί στην πόλη, αρνήθηκε να φιλοξενήσει τη μεγάλη πρωταγωνίστρια… Σημεία των καιρών.
Ήταν η δεκαετία του 1960 που έφερε τα σημερινά ξενοδοχεία στο προσκήνιο. 1964 και στην Ξάνθη ανεγείρεται το ΞΕΝΙΑ . Στα πλαίσια του σχεδίου Μάρσαλ, η Ελλάδα έβαλε πλώρη για να θεμελιώσει τις βάσεις για τον τουρισμό. 44 με 45 ΞΕΝΙΑ έγιναν σε όλη τη χώρα. Ο σχεδιασμός τους, για εκείνη την εποχή, ήταν πρωτοποριακός.
Όταν εγκαινιάστηκε στην Ξάνθη, ήρθαν να παραστούν στα εγκαίνια με ελικόπτερο-είχε προσγειωθεί στο Νέο Ζυγό- ο τότε πρόεδρος της ελληνικής Βουλής και ο υπουργός Γεωργίας, ο αείμνηστος Αλέξανδρος Μπαλτατζής.
Λάνσαρε νέα φιλοσοφία. Δεν εξυπηρετούσε μόνο όσους διέμεναν , αλλά δεχόταν επισκέπτες για να γευματίσουν ή να πιούν το καφέ και το ποτό τους.
Από εκεί και μετά , άρχισαν να εμφανίζονται και τα υπόλοιπα, με πρώτα μετά το ΞΕΝΙΑ , τα ΣΙΣΥ και PARIS .
Σήμερα ο Νομός Ξάνθης διαθέτει μια καλή ξενοδοχειακή υποδομή. Περιλαμβάνει καταλύματα στα στενά και την κοιλάδα του Νέστου, στην παραλιακή ζώνη του νομού, αλλά και ξενοδοχεία εντός και περιφερειακά της πόλης και πλέον και μέσα στον παραδοσιακό της οικισμό’…
Κείμενο: Κυριακή Οικονόμου
Μοντάζ-επιμέλεια: Σοφία Δαληκριάδου