Παρέα με τον …Κόσυνθο ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης μας ξενάγησε στα αθέατα μυστικά του Ι.Ν. Αγίου Νεκταρίου στα Πηγάδια Ξάνθης.

‘Θα είναι αρκετές οι αποδράσεις μας σε θρησκευτικούς προορισμούς φέτος. Όχι μόνο για θρησκευτικούς λόγους. Οι περισσότεροι στην Ξάνθη βρίσκονται σε τοποθεσίες εξαιρετικού φυσικού κάλλους. Ο συνδυασμός της ομορφιάς της φύσης και της ιερότητας που εκπέμπουν δημιουργούν στους επισκέπτες μια μοναδική ψυχική ευφορία…’ μας εξομολογείται και ξεκινάμε μια ακόμη περιπέτεια υπό την καθοδήγηση του και σήμερα Παρασκευή.

Πρόσφατα εορτάστηκε η μνήμη του Αγίου Νεκταρίου, έτσι μας προέτρεψε να επισκεφθούμε το ξωκκλήσι του Αγίου στα Πηγάδια και να ανακαλύψουμε τα αθέατα μυστικά του. Κι αυτή η απόδραση θα είναι μια …αλλιώτικη πρόταση. Θα μας συνοδεύει το ποτάμι της Ξάνθης. Ο Κόσυνθος.

Μας προτρέπει να ακολουθήσουμε τη διαδρομή μέσω του οικισμού των Κιμμερίων. Δεξιά προς Πηγάδια, λίγο πριν την είσοδο στο χωριό, απέναντι από τις αθλητικές εγκαταστάσεις , βρίσκεται το ξωκκλήσι. Πάντα ανοιχτό. ‘Περιεργαστείτε το προσεχτικά ‘ μας προτρέπει :’έχει πολλά αθέατα μυστικά’’.

Ακούστε το Δ.Γκαγκαλίδη.

Η προσπάθεια της ανέγερσης του ήταν συλλογική. Κάτοικοι, επισκέπτες και φίλοι ένωσαν τις δυνάμεις τους με το Λευτέρη Αρχοντάκη, στρατιωτικό από τα Πηγάδια,  ο οποίος κίνησε γη και ουρανό για να χτιστεί. Μετέφεραν πέτρες από τον Κόσυνθο κι έφτιαξαν το πανέμορφο ξωκκλήσι. Το τέμπλο πέτρινο. Η τεχνοτροπία του παραπέμπει στο 12^ο -13^ο αιώνα. Τα ψηφιδωτά στο πάτωμα τα έστειλαν φίλοι του στρατιωτικοί που υπηρετούσαν σε Βόλο και Κω. Οι 17 εικόνες είναι δωρεές στρατιωτικών, το δε πέτρινο μπαλκόνι στηρίζεται σε 12 κολώνες που παραπέμπουν στους 12 Αποστόλους. Στις 4 εξ αυτών εντειχίστηκαν σύμβολα: ένα ρόδι για την ευημερία της περιοχής, δυο ξιφολόγχες αξιωματικών που συμμετείχαν στις εργασίες , η κούπα του πρωτομάστορα και το θυμιατό από την ημέρα των θυρανοιξίων που για να μη ξεχαστεί ποτέ έγινε στις 4 Οκτωβρίου, επέτειο της απελευθέρωσης της Ξάνθης. Οι εργασίες ξεκίνησαν το Μάϊο του 2012 και ολοκληρώθηκαν το 2014.

Ο αύλειος χώρος είναι εξαιρετικά προσεγμένος. Παρτέρια με λουλούδια, παγκάκια, κιόσκι και νερό για τους προσκυνητές. Και ένα μοναδικό γλυπτό που απεικονίζει τη Μάνα…

Φεύγοντας από το ξωκκλήσι ακολουθούμε τη διαδρομή του Κόσυνθου, προς τον κόμβο της ΣΕΒΑΘ , στην καινούρια γέφυρα Πηγαδίων, και μπαίνουμε στο χωμάτινο παράδρομο. Υπάρχουν δυο αναχώματα. Το βόρειο οδηγεί σε αδιέξοδο. Ακολουθούμε το νότιο προς Πόρτο-Λάγος . Μας βγάζει στο τέρμα της διαδρομής του ποταμού. Ο επισκέπτης αντικρύζει τον  Κόσυνθο, το ποτάμι της πόλης, με μια άλλη ματιά . Στην πεδιάδα τα νερά κυλούν ήρεμα, και στις όχθες του διακρίνεις ερωδιούς να φωλιάζουν ή και πελαργούς το καλοκαίρι.

Πίσω από τα Βαφέϊκα  και μέχρι τον Πολύσιτο, ακολουθούμε το ποτάμι μέχρι τα τελευταία μέτρα πριν εκβάλει στη Βιστωνίδα. Το τελευταίο τμήμα του κινείται κάτω από τα χωριά Σέλερο, Σούνιο, Αμαξάδες. Η διαδρομή είναι προσβάσιμη με οποιοδήποτε όχημα και ιδανική για ποδηλατάδα. Η συνολική διαδρομή του ποταμού από την Ξάνθη μέχρι τη Βιστωνίδα είναι 17-18 χλμ.

Ο Κόσυνθος, με το που φτάνει στη λίμνη, κινείται μέσα στο χώρο της βυζαντινής Αναστασιούπολης. Ο επισκέπτης είναι αδύνατον να μη μαγευτεί από τα απομεινάρια τειχών, πύργων , προμαχώνων, ακόμη και συμβόλων ή μονογραμμάτων των αυτοκρατόρων Παλαιολόγων, που συναντά ανάμεσα στις φυλλωσιές και τα δέντρα… Στο παρελθόν υπήρχε φύλακας αλλά όχι πια. Ο επισκέπτης οφείλει με σεβασμό να στέκει μπροστά στην ιστορία του παρελθόντος , επισημαίνει ο ξεναγός μας.

Τρία είναι τα ποτάμια που τροφοδοτούν με γλυκό νερό τη λίμνη Βιστωνίδα: ο Κόσυνθος, ο Τραύος και ο Κομψάτος.

Τα καράβια έρχονταν από το θρακικό πέλαγος και ‘έπιαναν’ λιμάνι στην Αναστασιούπολη.

Παλιά, μας ενημερώνει, ο Κόσυνθος συνέχιζε προς Κουτσό και Ποταμιά. Με παρεμβάσεις που έγιναν εκβάλλει πλέον στη Βιστωνίδα.