Στα ξωκλήσια της Ξάνθης μάς ταξίδεψε ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης με τις Αλλιώτικες Προτάσεις, μέσα από την συχνότητα του Δημοτικού Ραδιοφώνου Ξάνθης, μία πρόταση για περιήγηση θρησκευτικού ενδιαφέροντος στα πάμπολλα και πανέμορφα ξωκλήσια, που είναι κτισμένα διάσπαρτα σε πολλά σημεία της ευρύτερης περιοχής.

Ακούστε τον Δ.Γκαγκαλίδη.

Πρώτος σταθμός το πέτρινο ξωκλήσι-προσκυνητάρι του Αγίου Γρηγορίου, που βρίσκεται πίσω από το μοναστήρι της Παναγίας Καλαμούς.  Οι επισκέπτες μετά το προσκύνημα στο μοναστήρι μπορούν να κατευθυνθούν στην άκρη του αυλόγυρου στο καμπαναριό και από εκεί προς την πίσω πλευρά σε μία απόσταση περίπου 150 μέτρων σε ένα πευκοδάσος, κυριολεκτικά στο “φρύδι του γκρεμού” βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Γρηγορίου, χτισμένο αποκλειστικά από πέτρες της περιοχής, ένα σημείο βάλσαμο για την ανθρώπινη ψυχή, μία γωνιά που αξίζει να την επισκεφθούμε για να παρατηρήσουμε από εκεί ψηλά το φαράγγι του Κόσυνθου, τον Προφήτη Ηλία και την Βυζαντινή Ξάνθεια.

Δεύτερος σταθμός της περιήγησης είναι το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου στην Χρύσα, όπου οι επισκέπτες ακολουθώντας τον δρόμο προς Χρύσα, Παλιά Χρύσα και Παλιά Μορσίνη θα συναντήσουν έναν χωματόδρομο που οδηγεί στο σκοπευτήριο της περιοχής και από εκεί συνεχίζοντας θα βρεθούν μπροστά σε ένα παραμυθένιο ξέφωτο με δέντρα, ίσκιο και νερά όπου δεσπόζει στο τοπίο το κατάλευκο ξωκλήσι του Αι-Νικόλα, αγαπημένο σημείο  κυρίως για τις ζεστές ημέρες του χρόνου με πανοραμική θέα ως τη θάλασσα.

Η επόμενη πρόταση αφορά το παρεκκλήσι της Αγίας Παρασκευής στην Παλιά Πόλη και σύμφωνα με τον Δημήτρη Γκαγκαλίδη είναι το ωραιότερο της Παλιάς Πόλης της Ξάνθης , όπου πίσω από τον πιο κεντρικό και “τουριστικό” δρόμο, την Ορφέως, είναι κτισμένο το παρεκκλήσι, με αυλή δύο διαζωμάτων, που κτίστηκε το 1967 από την οικογένεια Ζαρτινίδη, που διατηρούσε φιλικές σχέσεις με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή. Την Αγία Παρασκευή φροντίζουν και περιποιούνται οι κάτοικοι της Παλιάς Πόλης ανάμεσά τους και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας.

Το πλέον ομορφότερο ξωκλήσι της Ξάνθης είναι το ξωκλήσι του Αι-Γιάννη, στην σκάλα Αβδήρων, χτισμένο στην άκρη του βράχου, ηλιόλουστο με θέα το απέραντο γαλάζιο του Θρακικού πελάγους, ενώ ο ευρύτερος χώρος είναι αρχαιολογικός.

Ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης με αφορμή μάλιστα την εορτή του Αι-Γιάννη αναφέρθηκε και σε γνωστό μασάλι της Ξάνθης σύμφωνα με το οποίο παλαιότερα ήταν μία μεγάλη παρέα Ξανθιωτών που συνέχεια γλεντούσαν, διασκέδαζαν και κερνούσαν ο ένας τον άλλον όταν γιόρταζαν. Μέλος αυτής της παρέας ήταν και ένας μουσουλμάνος, ο οποίος αισθανόταν άσχημα επειδή συνεχώς τον κερνούσαν οι υπόλοιποι και αυτός δεν είχε κάποια αφορμή για να τους κεράσει. Έτσι ρώτησε την παρέα του τι μπορούσε να κάνει και αυτοί χαριτολογώντας του απάντησαν “μην στεναχωριέσαι, θα σε φωνάζουμε Γιάννη”. Το αποτέλεσμα ήταν ο “Γιάννης” να κερνάει την παρέα του πέντε με έξι φορές τον χρόνο και κάποια φορά που πέρασε έξω από μία εκκλησία σκέφτηκε να ρωτήσει για τον Αι-Γιάννη και έτσι έπραξε, Όταν μπήκε στην εκκλησία και του έδειξαν την εικόνα του Ιωάννη του Βαπτιστή, εκείνος παρατήρησε ότι ήταν αδύνατος και φτωχικά ντυμένος, που μονολόγησε προς τον άγιο “Τώρα καταλαβαίνω, και εσύ από τα πολλά κεράσματα είσαι έτσι”.

Μένοντας στις γιορτές και τα κεράσματα ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης μίλησε για τα γλυκά “Αντωνάκια” ή “δεσποτάκια” που ετοιμάζει γνωστό ζαχαροπλαστείο της Ξάνθης με αφορμή την εορτή του Αγίου Αντωνίου στις 17 Ιανουαρίου.

Τα γλυκά αυτά ξεκίνησαν την ιστορία τους πριν από χρόνια όταν ο μακαριστός Μητροπολίτης Ξάνθης Αντώνιος τα είχε παραγγείλει σε ζαχαροπλαστείο για να τα προσφέρει στην εορτή του, με αποτέλεσμα τα “Αντωνάκια” ή ‘δεσποτικά” να γνωρίσουν τέτοια απήχηση  και να ετοιμάζονται κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες παραμονές της εορτής και μάλιστα ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης είπε ότι και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ξάνθης κ.κ. Παντελεήμων  προσφέρει στους επισκέπτες του τα συγκεκριμένα κεράσματα.