Τα κριτήρια που χρησιμοποιούν συνήθως οι άνθρωποι για να διακρίνουν τους συνανθρώπους τους σε καλούς και σε κακούς, σε ευσεβείς και σε αμαρτωλούς, είναι συνήθως εξωτερικά κι έχουν σχέση με εκδηλώσεις και πράξεις που φαίνονται. Τα εσώτερα βάθη όμως της καρδιάς του καθενός γνωρίζει μόνο ο Θεός.

Μπορεί οι άνθρωποι να καταδικάζουν κάποιον σαν αμαρτωλό, αλλά μέσα στην ψυχή αυτού μπορεί να συντελείται μια αδιόρατη αλλαγή, μια πάλη που τον οδηγεί στην υπερινίκηση του κακού εαυτού του.

Ένας τέτοιος άνθρωπος, αμαρτωλός κατά την κρίση των πολλών, αλλά που μέσα του συντελέσθηκε μια βαθειά τομή, είναι ο Ζακχαίος του σημερινού Ευαγγελίου. Ήταν αρχιτελώνης και πλούσιος∙ πράγμα που σημαίνει ότι είχε νοικιάσει τους φόρους και δασμούς της περιοχής, και κέρδιζε πολλά χρήματα απομυζώντας το λαό, δεδομένου ότι δεν ήταν καθορισμένο με νόμο το ύψος των φόρων.

Ο Χριστός σταματά μπροστά στον αρχιτελώνη, που είχε ανέβει στην συκομωρέα, και του απευθύνει τον λόγο: «Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα∙ γιατί σήμερα θα μείνω στο σπίτι σου». Η αντίδρασή του υπήρξε άμεση∙ «έσπευσε να κατεβεί και τον υποδέχτηκε με χαρά».

Η αρχική επιθυμία του Ζακχαίου μεταβάλλεται τώρα σε χαρά για την συνάντηση με τον Χριστό. Και σε λίγο η χαρά αυτή εκδηλώνεται όχι με λόγια αλλά με μια έμπρακτη μετάνοια: «Ιδού, την μισή περιουσία μου, Κύριε, την μοιράζω στους πτωχούς και εάν αδίκησα κανέναν, του επιστρέφω το τετραπλάσιο».

Το μέτρο της αληθινής μετάνοιας φαίνεται από το πόσο είναι πρόθυμος ο άνθρωπος να αποχωριστεί απ’ αυτά που τον κρατούν σφικτά στη γη, είτε αυτά είναι χρήματα, είτε είναι δύναμη και εξουσία. Μόνο όποιος βρει κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά συνειδητοποιεί την σχετικότητά τους και τα αποχωρίζεται. Ο Ζακχαίος βρήκε τον Χριστό και την σωτηρία που εκείνος προσφέρει.