Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Το απόλυτο θεατρικό γεγονός του φετινού καλοκαιριού πλημμύρισε το αμφιθέατρο με παλμό και συγκίνηση.
Θεατρόφιλοι από την Ξάνθη, από τις γύρω περιοχές και τη Θεσσαλονίκη, πλαισίωσαν τις δύο παραστάσεις του "Ανατολικά του Νέστου" στο έργο «Η Επίσκεψη της Γηραιάς Κυρίας» του Φρίντριχ Ντύρενματ, με χαρακτηριστική λεπτομέρεια την παρακολούθηση της παράστασης από ηθοποιούς που ανέβασαν το έργο πριν από 15 ημέρες στη Θεσσαλονίκη και είχαν τη διάθεση να γίνουν κοινωνοί μια διαφορετικής σκηνοθετικής πρότασης.
Οι συγκινητικές-συγκλονιστικές ερμηνείες των μαθητών των θεατρικών εργαστηρίων, κέρδισαν τις εντυπώσεις και το θερμό, παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού, μεταφέροντας με βαθιά συναισθηματική φόρτιση, τη δυναμική σκηνοθετική προσέγγιση και τη φροντισμένη αισθητική σε μουσική, σκηνικά, κοστούμια και φωτισμούς.
Το θεατρικό έργο «Η Επίσκεψη της Γηραιάς Κυρίας» του Φρίντριχ Ντύρενματ αποτελεί μια διαχρονική κοινωνική αλληγορία που θίγει με σκληρότητα και ειρωνεία τη διαφθορά της ανθρώπινης συνείδησης, την αλλοίωση των ηθικών αξιών και τη σχετικότητα της δικαιοσύνης, υπό την πίεση του χρήματος και της ανάγκης.
Οι άμεσες αναφορές από τους μαθητές του "Ανατολικά του Νέστου" με κινησιολογία και εκφραστικούς κώδικες, έδωσε τη συγκινητική ροπή προς το ανθρώπινη, τρωτή και ευάλωτη φύση.
Η υπόθεση εκτυλίσσεται στη φτωχευμένη πόλη Γκίλλεν, η οποία βρίσκεται σε κατάσταση κοινωνικής και οικονομικής κατάρρευσης. Η επίσκεψη της πλουσιότερης γυναίκας του κόσμου, της Κλαίρης Τσαχανασιάν, γεννά την ελπίδα για σωτηρία, όμως η προσφορά της συνοδεύεται από έναν απάνθρωπο όρο: να δολοφονηθεί ο Άλφρεντ Ιλλ, ο πρώην αγαπημένος της, ο οποίος την είχε αδικήσει στο παρελθόν. Το αίτημά της ντύνει την προσωπική της εκδίκηση με τον μανδύα της «δικαιοσύνης» και αποκαλύπτει τη σαθρότητα της κοινωνικής ηθικής.
Μέσα από αυτήν τη συνθήκη, ο Ντύρενματ καταγγέλλει την υποκρισία της κοινωνίας, που κρύβεται πίσω από ηθικά προσωπεία αλλά παραδίνεται στον πειρασμό του πλούτου. Στην αρχή, οι κάτοικοι της πόλης αρνούνται την πρόταση της Κλαίρης, επικαλούμενοι την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ηθικά ιδεώδη. Ωστόσο, σταδιακά, καθώς αυξάνεται η κατανάλωση και οι αγορές πολυτελών αγαθών, αποκαλύπτεται ότι η κοινωνική τους στάση διαβρώνεται: το χρήμα μετατρέπεται σε κριτήριο ηθικής και το συλλογικό ήθος καταρρέει.
Η αξία του χρήματος στο έργο προβάλλεται ως καταλυτική δύναμη που εξαγοράζει συνειδήσεις και επιβάλλει νέους, παραμορφωμένους ηθικούς κώδικες. Η πόλη μεταμορφώνεται, αποκτά ανάπτυξη και ευημερία, αλλά πάνω στο τίμημα της ζωής ενός ανθρώπου. Ο Άλφρεντ Ιλλ, που αρχικά πίστευε πως θα προστατευθεί από τη λογική και το δίκαιο, αντιλαμβάνεται ότι η κοινωνία που τον περιβάλλει έχει πια μετατραπεί σε μια οργανωμένη συνενοχή, έτοιμη να θυσιάσει την αλήθεια για οικονομικά οφέλη.
Η δικαιοσύνη, μέσα από το βλέμμα του Ντύρενματ, χάνει την αντικειμενικότητά της. Δεν λειτουργεί ως θεσμικό σύστημα αποκατάστασης της αλήθειας, αλλά διαμορφώνεται κατά το δοκούν, ανάλογα με τις περιστάσεις και τα συμφέροντα. Η Κλαίρη δεν ζητά απονομή της δικαιοσύνης με νομικούς όρους, αλλά επιδιώκει εκδίκηση μεταμφιεσμένη σε ηθική αποκατάσταση, ενώ η κοινωνία αποδέχεται αυτήν τη στρεβλή εκδοχή της, αρκεί να χρηματοδοτείται επαρκώς.
Το έργο αποκτά ιδιαίτερη κοινωνική σημασία στη σύγχρονη εποχή, όπου το χρήμα συχνά καθορίζει τις ανθρώπινες σχέσεις, τις κοινωνικές δομές και τις πολιτικές αποφάσεις. Ο Ντύρενματ απογυμνώνει τον σύγχρονο άνθρωπο από την ψευδαίσθηση της ηθικής του ανωτερότητας και τον φέρνει αντιμέτωπο με το πιο σκοτεινό του πρόσωπο: την ικανότητά του να νομιμοποιεί το άδικο, όταν του προσφέρεται με χρυσό περιτύλιγμα.
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Πολυξένη Καρακατσάνη
Μουσική σύνθεση: Αναστάσης Αγακίδης
Επιμέλεια κίνησης: Αλεξάνδρα Τσοτανίδου
Σκηνικά / Κοστούμια: Βασίλης Λειβαδίτης & Πολυξένη Καρακατσάνη
Ήχος / Φωτισμοί: ROIDOS SOUND & LIGHT
Φωτογραφία: Άγγελος Μπολοβίνος
Video: Κώστας Τατάρογλου
Δημιουργικό αφίσας: Δημήτρης Δεδεμάδης
Styling: ORAL COLOR & CUT
Υπεύθυνοι Θεατρικού Εργαστηρίου: Βασίλης Λειβαδίτης, Πολυξένη Καρακατσάνη
Διανομή (αλφαβητικά)
Δώρα Αντωνιάδου, Νίκος Γιοβανόπουλος, Γουδελή‑Μπίκα Μυρτώ, Δημήτρης Δεδεμάδης, Χριστόφορος Καραγιαννίδης, Δημήτρης Καράκος, Δήμητρα Κοτσάκη, Μάρθα Κουτίνη, Όλγα Μαυρομάτη, Σπύρος Μπαλουκίδης, Ελένη Παπακωνσταντίνου, Σοφία Ραξιώνη, Ιωάννης Σαββίδης, Νανά Σαρητζόγλου, Φατμέ Τασήμ‑Ογλού, Νίκος Τουρατζίδης, Κώστας Τατάρογλου, Ειρήνη Χατζηνικολάου.
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου