Έφυγε από τη ζωή στις 19 Ιουλίου 2025 σε ηλικία 93 ετών η Λένα Παππά, μία ξεχωριστή φωνή της ελληνικής λογοτεχνίας. Η εκλιπούσα είχε δημοσιεύσει περισσότερες από είκοσι ποιητικές συλλογές και διηγήματα, ενώ ποιήματά της μελοποιήθηκαν από κορυφαίους Έλληνες συνθέτες και ερμηνεύτηκαν από αγαπημένους καλλιτέχνες. Η κηδεία της θα τελεστεί την Τρίτη 22/7/25 στις 10 π.μ. στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών.

Το ποίημα της Λένας Παππά σημάδεψε μια ολόκληρη εποχή.

«Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου» (απόσπασμα)

Μάτια κλειδωμένα, χέρια παγωμένα

κείτεται

—δεκαοχτώ χρονώ ήτανε δεν ήτανε—

για να έχω εγώ πουλιά — φτερά στα χέρια μου,

και συ το σπιτάκι σου,

μια γλάστρα με βασιλικό στο πεζουλάκι

και τα παιδιά μας ξένοιαστα να χτίζουνε το μέλλον.

Η μάνα του τον περιμένει και δεν έρχεται,

η άνοιξη του παίζει και δεν τήνε ξέρει πια.

Στις φλέβες του αίμα σταματημένο και πικρό,

γυαλί σπασμένο ο κόσμος, σωριασμένο πάνω του.

Για να έχω εγώ τον άσπρο μου ύπνο

και συ γαρίφαλο χαμόγελο στο στόμα σου,

για να ’χουν τα παιδιά μας το δικό τους ήλιο.

[...]

[πηγή: Ν. Γρηγοριάδης, Δ. Καρβέλης, Χ. Μηλιώνης, Κ. Μπαλάσκας, Γ. Παγανός, Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, Αθήνα 2001, σ. 108]

Γεννημένη στην Αθήνα το 1932, η Λένα Παππά σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και Γαλλική Φιλολογία στο Γαλλικό Ινστιτούτο. Μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφία στο Παρίσι, στη Σορβόννη, στην Ιστορία της Μοντέρνας Τέχνης. Εργάστηκε για χρόνια στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, φτάνοντας στη θέση της Γενικής Γραμματέως.

Ποιήματά της, όπως το «Πες μου» (1978, Μίμης Πλέσσας) και «Της αγάπης μαχαιριά» (1994, Αδελφοί Κατσιμίχα), μελοποιήθηκαν και ερμηνεύτηκαν από καλλιτέχνες όπως οι Γιώργος Νταλάρας, Παντελής Θαλασσινός, Μίλτος Πασχαλίδης και Καλλιόπη Βέτα.

Το έργο της Παππά διατρέχει δεκαετίες. Ανάμεσα στις πιο γνωστές συλλογές της περιλαμβάνονται τα «Λαμπηδόνες», «Σκοτεινός Θάλαμος», «Μέσα σε Καθρέφτες», «Ουρανοδρόμιον» και «Τα Ποιήματα (Α΄–Γ΄ τόμος Απάντων)». Έγραψε επίσης διηγήματα, παιδικά βιβλία και μυθιστορήματα όπως τα «Χωρίς Ημερομηνία» και «Τα Χάρτινα Γάντια».

Έχει εκδώσει τις εξής ποιητικές συλλογές:

•         ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1956

•         ΛΑΜΠΗΔΟΝΕΣ 1960

•         ΨΙΘΥΡΟΙ 1963 (Εκδόσεις των Φίλων)

•         ΑΥΤΟΓΡΑΦΑ 1967

•  POÉSIES (Ποιήματα) 1969 (Éditions Pierre Seghers, Paris Collection:Autour du monde)

•         ΚΑΘ' ΟΔΟΝ 1973 (Εκδόσεις των Φίλων)

•         ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΘΑΛΑΜΟΣ 1979 (Εκδόσεις των Φίλων)

•         ΕΝΔΟΦΩΝΑ 1982 (Εκτός εμπορίου)

•         PALABRAS DE VIDRIO (Γυάλινα Λόγια)1984 (Εκδόσεις Los Vientos Barcelona)

•         ΜΕΣΑ ΣΕ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ 1984(Εκδόσεις Αστρολάβος - Ευθύνη)

•         ΑΡΤΕΣΙΑΝΑ 1988 (Εκδόσεις των Φίλων)

•         ΟΥΡΑΝΟΔΡΟΜΙΟΝ 1992 (Εκτός εμπορίου)

•         ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ 1956-1992 (Α τόμος Απάντων) 1994 (Εκδόσεις Αρμός)

•         ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (Β τόμος Απάντων) 1997(Εκδόσεις Αρμός)

•         ΠΕΝΤΟΒΟΛΑ 1999 (Εκδόσεις Ιωλκός - Παιδικά ποιήματα)

•         ΦΑΡΜΑΚΙ ΜΕ ΖΑΧΑΡΗ (Εκδόσεις Ιωλκός)

•         ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ (Γ τόμος Απάντων) 2001 (Εκδόσεις Αρμός)

•         SIBYLLE DANS LE VENT 2001 (Γαλλία Atelier Vivant)

•         ΑΙΧΜΗΡΑ ΚΑΙ ΔΡΙΜΥΓΕΥΣΤΑ 2006 (Εκδόσεις Αρμός)

•         ΔΙΑΤΤΟΝΤΕΣ 2013 (Εκδόσεις Ηρόδοτος)

•         ΧΡΥΣΟΜΥΓΕΣ 2016 (Εκδόσεις Λειμών- Παιδικά ποιήματα)

Εκτός από τις ποιητικές συλλογές, έχει εκδώσει και τις συλλογές διηγημάτων:

•         Βιορρυθμοί [εκδόσεις Αρμός] (1982)

•         Ξενοδοχείον Δ΄ Κατηγορίας [εκδόσεις Αρμός] (1996)

•         Με θέα στο αθέατο [εκδόσεις Ιωλκός] (2002)

•         Αντικατοπτρισμοί [εκδόσεις Ηρόδοτος] (2013)

τα μυθιστορήματα:

•         ΧΩΡΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ, Εκδόσεις Λιβάνη, 1999

•         ΤΑ ΧΑΡΤΙΝΑ ΓΑΝΤΙΑ, Εκδόσεις Ηρόδοτος, 2013

και τα βιβλία:

•         ΦΑΡΜΑΚΙ ΜΕ ΖΑΧΑΡΗ, Εκδόσεις Ιωλκός, 1999

•         ΠΙΚΡΑΜΥΓΔΑΛΑ, Εκδόσεις Ηρόδοτος, 2013

•     ΖΩΓΡΑΦΙΣΤΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, Εκδόσεις Αρμός, 2008 (μια συλλογή από παραμύθια κι ιστορίες για μικρά και μεγάλα παιδιά)

• Το 1976 βραβεύτηκε στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Λυρικής Ποίησης των Cavalieri per l' Europa στην Ιταλία.

• 1981 Βραβείο Λυρικής Ποίησης "Λάμπρου Πορφύρα" της Ακαδημίας Αθηνών

• 1983 και 1986 Βραβείο Ποίησης Ειρήνης και Φιλίας Αμπντί Ιπεκτσί

• 1984 βραβείο Giovanni Vacaro στην Ιταλίακαι Α' βραβείο ποίησης του Συλλόγου Δελφικών Αμφικτυονιών στην Αθήνα

• 1985 Ειδικό τιμητικό βραβείο στον 3ο Διεθνή Λογοτεχνικό Διαγωνισμό Ποιήσεως Ulivo d' Oro στο Τορίνο Ιταλίας

• 1986 Médaille d' Orde l'Académie de Lutèce στη Γαλλία για τα βιβλία της "Μέσα σε καθρέφτες" και "Βιορυθμοί"

• 1988 Βραβείο Ποιήσεως Συλλόγου Δελφικών Αμφικτυονιών

• 1993 Α' Βραβείο Ποιήσεως της Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων για το "Ουρανοδρόμιο"

• 1995 Βραβείο Ποιήσεως Ιδρύματος Κώστα Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τον Α' τόμο των Απάντων της

• 2000 Αριστείο της τάξεως των Γραμμάτων και Καλών Τεχνών του Καριπείου Ιδρύματος Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού

• 2001 Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας της Ελληνικής Εταιρείας Χριστιανικών Γραμμάτων για το βιβλίο της ΠΕΝΤΟΒΟΛΑ

Το ποίημά της «Στους σκοτωμένους σπουδαστές του Νοεμβρίου», αφιερωμένο στον Διομήδη Κομνηνό, περιλήφθηκε σε σχολικά εγχειρίδια, ενώ έργα της εντάχθηκαν στην Τράπεζα Θεμάτων του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Μεταφράσεις των ποιημάτων της κυκλοφόρησαν σε πολλές γλώσσες και δημοσιεύθηκαν σε διεθνείς ανθολογίες.

Η Λένα Παππά βραβεύτηκε στην Ιταλία, τη Γαλλία και την Ελλάδα. Το 1981 έλαβε το Βραβείο Λυρικής Ποίησης «Λάμπρου Πορφύρα» της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το 1995 τιμήθηκε με το Βραβείο Κώστα Ουράνη για τα Άπαντά της. Το 2000 της απονεμήθηκε το Αριστείο του Καριπείου Ιδρύματος.

Υπήρξε μέλος της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών και ιδρυτικό μέλος της Δελφικής Ακαδημίας. Άφησε πίσω της ένα εκτενές έργο, που γεφυρώνει τη λυρική ποίηση με τη μουσική, την παιδική λογοτεχνία με τη στοχαστική γραφή, και τη φαντασία με τη μνήμη.