Βασισμένοι στην καινοτόμο αρχή του «τεκμηρίου της Καθημερινότητας» που αποτελεί μια εξειδίκευση της Συνταγματικής πρόβλεψης για το τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης για τη διοίκηση, είναι σύμφωνα με τον υφυπουργό Εσωτερικών Βασίλη Σπανάκη, οι 23 άξονες του Κώδικα της Αυτοδιοίκησης.

Μιλώντας στο 1^ο Πολυθεματικό Συνέδριο Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης που πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα, ο Β. Σπανάκης, χαρακτήρισε το νέο Κώδικα ως ένα καινοτόμο πλέγμα διατάξεων το οποίο επικαιροποιεί, κωδικοποιεί, εκσυγχρονίζει και απλουστεύει μια δαιδαλώδη και δύσκολη στην εφαρμογή νομοθεσία.

Κάνοντας λόγο για την ανάγκη ασφάλειας δικαίου, ο υφυπουργός, αρμόδιος για θέματα αυτοδιοίκησης, μίλησε από βήματος για αλλαγές προσαρμοσμένες στις αρχές της Δημοκρατικής Συμμετοχής, της Οικονομικής Λογοδοσίας και της Κοινωνικής Συνοχής.

Όπως σημείωσε, με τον νέο Κώδικα δίνεται, βάρος στην ενεργή συμμετοχή του πολίτη στον τρόπο άσκησης της τοπικής εξουσίας, αφού πλέον θα διαθέτει τη δυνατότητα άσκησης ελέγχου των τοπικών Αρχών και των υπηρεσιών τους.

Παράλληλα, μία σημαντική θεσμικά, αλλά και στην πράξη αλλαγή συνίσταται στο ότι με το νέο Κώδικα, η Αυτοδιοίκηση αναλαμβάνει την άσκηση του συνόλου των αρμοδιοτήτων που τις έχουν ανατεθεί, με τη δυνατότητα εξειδίκευσής τους σύμφωνα με τις κατά τόπους ανάγκες και γεωμορφολογικές ιδιαιτερότητες.

Όσον αφορά στους 23 άξονες, πάνω στους οποίους κινείται ο νέος Κώδικας, ο Β. Σπανάκης ανέφερε επιγραμματικά:

-Εισάγεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τους εκλογείς που το επιθυμούν.

-Κάθε δήμος της χώρας θα είναι ενιαία εκλογική περιφέρεια.

-Κωδικοποιούνται οι διατάξεις για την προσάρτηση και συνένωση δημοτικών κοινοτήτων, τη διαίρεση οικισμών σε δημοτικές κοινότητες και την αναγνώριση οικισμών σε δημοτικές κοινότητες.

-Η εκλογή διεξάγεται την τελευταία Κυριακή του μηνός Νοεμβρίου του 5^ου έτους κάθε δημοτικής και περιφερειακή περιόδου

-Επιτυχών, θεωρείται ο συνδυασμός που πλειοψήφισε με ποσοστό μεγαλύτερο του  42% (42%+ 1 ψήφο) του συνόλου των εγκύρων.

-Γίνεται επαναπροσδιορισμός των αρμοδιοτήτων των αιρετών οργάνων διοίκησης και των συμβουλευτικών οργάνων δήμων και περιφερειών.

-Κωδικοποιούνται οι διατάξεις για σύγκληση, οργάνωση και λειτουργία του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου καθώς και της δημοτικής και περιφερειακής επιτροπής.

-Γίνεται πρόβλεψη για ειδική συνεδρίαση λογοδοσίας του δημοτικού και περιφερειακού συμβουλίου το αργότερο κάθε 4 μήνες.

-Δύναται να προβλέπεται η σύσταση γνωμοδοτικών επιτροπών.

-Δίνεται η δυνατότητα σύστασης επιστημονικής επιτροπής Διαχείρισης και Αντιμετώπισης Κινδύνων και Κρίσεων από τα ΠΕΣΥ.

-Σε κάθε δήμο, με πληθυσμό πάνω από 2.000 κατοίκους συγκροτείται συμβούλιο νέων.

-Ενισχύεται ο θεσμός της συνέλευσης των κατοίκων δημοτικής κοινότητας.

-Προβλέπεται ειδική άδεια επικεφαλής παρατάξεων, αιρετών μελών συλλογικών οργάνων, δήμων, περιφερειών και οργάνων διοίκησης των νομικών τους προσώπων, της ΚΕΔΕ, των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων και της ΕΝΠΕ.

-Εισάγονται θεσμικά εργαλεία στην ευχέρεια αποτελεσματικής διοίκησης των τοπικών υποθέσεων και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους.

-Ενθαρρύνονται οι συμβάσεις διαδημοτικής ή διαβαθμιδικής συνεργασίας και ευελιξίας στο προσωπικό.

-Προωθείται η συνεργασία κρατικών και αυτοδιοικητικών αρχών.

-Γίνονται ειδικές προβλέψεις για τις διεθνείς συνεργασίες και για αδελφοποιήσεις πόλεων.

-Ξεκαθαρίζουν οι αρμοδιότητες της δημοτικής αστυνομίας.

-Προβλέπονται αναλυτικές διατάξεις για την κατάρτιση και ψήφιση του προϋπολογισμού ΟΤΑ.

-Η συλλογή, η επεξεργασία και η διάδοση των οικονομικών στοιχείων δήμων και περιφερειών πραγματοποιούνται μέσω του Κόμβου Διαλειτουργικότητας Οικονομικής Πληροφόρησης Τοπικής Αυτοδιοίκησης του ΥΠΕΣ.

-Συνιστάται στο Υπουργείο Εσωτερικών Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των Ο.Τ.Α. για την παρακολούθηση των προϋπολογισμών.

-Οι δήμοι και οι περιφέρειες οφείλουν να καταρτίζουν πρόγραμμα διαχείρισης και αξιοποίησης της περιουσίας τους.

-Διαμορφώνεται το θεσμικό πλαίσιο για την οργάνωση, τη στελέχωση και τη λειτουργία της υπηρεσίας Γενικής Εποπτείας Νομιμότητας των Ο.Τ.Α. και ο

-Εξορθολογισμός της τοπικής φορολογίας για εξάλειψη ανισοτήτων.