Τα φετινά Χριστούγεννα, το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ανατολικορωμυλιωτών Κομοτηνής, με την υποστήριξη του Συλλόγου Φίλων του ΙΘΤΠ, συνεργάζονται και διοργανώνουν μια δράση για παιδιά της Ξάνθης και της Κομοτηνής, επιδιώκοντας την καλλιέργεια της σχέσης των νεότερων γενεών με τη λαϊκή παράδοση της Θράκης.

Το εργαστήριο έχει ως θέμα το έθιμο «Καμήλες και Ντιβιτζήδες», το οποίο τελούνταν κατά το Δωδεκαήμερο στην Ανατολική Ρωμυλία. Οι πολίτες και οι επισκέπτες της Κομοτηνής έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ετήσια αναβίωση του εθίμου στην Κεντρική Πλατεία της πόλης από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανατολικορωμυλιωτών.

Με αφορμή τη διοργάνωση των δράσεων για τα παιδιά, φιλοξενήθηκαν στην ενημερωτική εκπομπή του Δημοτικού Ραδιοφώνου Ξάνθης η Ζιζή Σύρμου, γραμματέας του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανατολικορωμυλιωτών Κομοτηνής και ο Νίκος Κοσμίδης, πρόεδρος Συλλόγου Φίλων του ΙΘΤΠ, οι οποίοι παρουσίασαν  το δρώμενο «Καμήλες και Ντιβιτζήδες»,που έχει τις ρίζες του στην Ανατολική Ρωμυλία, αναφέρθηκαν στην συνεργασία των δύο συλλόγων από Ξάνθη και Κομοτηνή, με τη διοργάνωση εργαστηρίων, όπου τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να  γνωρίσουν την ιστορία και τα στοιχεία του εθίμου, να παρατηρήσουν τις καμήλες και τη φορεσιά των Ντιβιτζήδων και στη συνέχεια να κατασκευάσουν μικρές χειρόκουκλες εμπνευσμένες από το έθιμο.

Η Ζιζή Σύρμου παρουσιάζοντας το έθιμο, ανέφερε ότι, πρόκειται για ένα από τα πιο γνωστά πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Ανατολικής Ρωμυλίας και συγκεκριμένα από τα μοναστηριώτικα χωριά, που αναβίωνε την παραμονή της Πρωτοχρονιάς , όπου οι ντιβιτζήδες ντύνονται με προβιές και φορούν στο κεφάλι το καούκι, που είναι καπέλο και μάσκα μαζί, στολισμένο με καθρεφτάκια για τον ξορκισμό των πνευμάτων και πολύχρωμες κορδέλες. Στη θέση των δοντιών έχουν «αρμάθες» από ξερά φασόλια, στη μέση και τα πόδια φορούν μικρά κουδουνάκια, που δημιουργούν θόρυβο όταν χορεύουν ή τσακώνονται. Στα χέρια κρατούν το «τοπούζ» (ξύλινο ρόπαλο), το οποίο χτυπούνε χάμω εκβιάζοντας, κατά κάποιον τρόπο, τη γονιμότητα της γης.

Η καμήλα είναι μια ξύλινη κατασκευή σκεπασμένη με «τσόλι» (υφαντό από τραγίσιο μαλλί), με έναν μακρόστενο λαιμό από προβιά, όπως και το κεφάλι της, με κρεμασμένα πολλά μεγάλα μπρούτζινα κουδούνια. Ο θόρυβος των κουδουνιών, καθώς η καμήλα κουνιέται, συντελεί στο ξύπνημα της φύσης από τη χειμωνιάτικη νάρκη. Οι ντιβιτζήδες, η καμήλα, ο γκαϊντατζής ή ο φιουρτζής (παίζει φλογέρα) συνοδεύουν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τις σάρτες (χορωδίες) από σπίτι σε σπίτι. Πολλές φορές η καμήλα πέφτει κάτω και κάνει την άρρωστη, αλλά σηκώνεται μόλις βγει το κέρασμα.

Αυτό το δρώμενο του Δωδεκαημέρου «Καμήλες και Ντιβιτζήδες», τελετουργικού χαρακτήρα με γονιμοποιητική σημασία, έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία στη γειτονική Ροδόπη και ο Σύλλογος  Ανατολικορωμυλιωτών Κομοτηνής φροντίζει με πολλή αγάπη να το διατηρήσει ζωντανό και να το μεταδώσει στις επόμενες  γενιές, και αυτό ήταν που εντυπωσίασε τον Νίκο Κοσμίδη, που παρακολούθησε πέρυσι την αναβίωση του εθίμου, παραμονή της Πρωτοχρονιάς στην Κομοτηνή, με αποτέλεσμα την πρόταση για σύμπραξη και συνεργασία των δύο συλλόγων, σε δράσεις που αφορούν τον πολιτισμό, την παράδοση και τη λαογραφία.

Μάλιστα, όπως έκαναν γνωστό, η συνεργασία τους θα έχει συνέχεια, καθώς ο Πολιτιστικός Σύλλογος  Ανατολικορωμυλιωτών Κομοτηνής κλήθηκε και θα συμμετάσχει στην αναβίωση του εθίμου «Ο Καλόγερος της Βιζύης» στο πλαίσιο των Θρακικών Λαογραφικών Εορτών 2026.    

Στην Ξάνθη, το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 11 Δεκεμβρίου, στις 10:00 και στις 18:00, στην Αίθουσα Δημιουργικής Απασχόλησης «Ι. Παπαχαρίση», στην Καπναποθήκη «Π». Το πρωινό εργαστήριο απευθύνεται σε σχολικές τάξεις μαθητών Δημοτικού και το απογευματινό σε παιδιά ηλικίας 3–12 ετών. Για το πρωινό ή το απογευματινό εργαστήριο απαιτείται δήλωση συμμετοχής στη Γραμματεία της Καπναποθήκης «Π» (τηλ. 25410 26635, Δευτέρα έως Παρασκευή 17:00–21:00).

 Στην Κομοτηνή, το εργαστήριο θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 20 Δεκεμβρίου, στις 17:00, στο ισόγειο της Καπναποθήκης του Δήμου Κομοτηνής, στον χώρο δράσεων του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανατολικορωμυλιωτών Κομοτηνής, και απευθύνεται σε παιδιά 5–12 ετών. Απαραίτητη η δήλωση συμμετοχής (κιν. 6944 469 803, Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00–14:00).

Τη δράση επιμελούνται η Γραμματέας του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανατολικορωμυλιωτών Κομοτηνής  Ζιζή Σύρμου, ο χοροδιδάσκαλος του συλλόγου Δημήτρης Παπαλιάς και ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων του Ιδρύματος Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης  Νίκος Κοσμίδης.