Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου
Η 21η Μάρτη είναι μέρα αφιερωμένη κατά του ρατσισμού και των φυλετικών διακρίσεων. Είναι μέρα βαμμένη με το αίμα των φοιτητών που δολοφονήθηκαν το 1966 από την αστυνομία της ρατσιστικής Νότιας Αφρικής, γιατί διαδήλωναν ενάντια στο απαρτχάιντ.
Ο ρατσισμός μπορεί σήμερα να έχει άλλο πρόσωπο αλλά δεν παύει να εξυπηρετεί τα συμφέροντα των μονοπωλιακών ομίλων μέσω των κυβερνήσεων και των μηχανισμών τους. Περιλαμβάνει όλων των ειδών τις διακρίσεις λόγω φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας κλπ. Η πιο αναγνωρίσιμη μορφή ρατσισμού εκδηλώνεται ενάντια στις μετανάστριες και τους μετανάστες.
Η μετανάστευση και η προσφυγιά είναι κοινωνικά φαινόμενα που έχουν βαθιές ρίζες στα εκμεταλλευτικά συστήματα. Είναι συνέπειες κυρίως των οικονομικών κρίσεων, αλλά και πολεμικών ανακατατάξεων και συγκρούσεων για τα κέρδη των μονοπωλιακών ομίλων. Είναι αποτελέσματα των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων, που ηγούνται ΝΑΤΟ και ΕΕ, μέλος των οποίων είναι και η χώρα μας.
Με την υπογραφή της συνθήκης του «Δουβλίνο 2» από τις ελληνικές κυβερνήσεις, η χώρα μας έχοντας μετατραπεί σε «στρατόπεδο συγκέντρωσης», υποχρεώνει τους μετανάστες να παραμένουν εδώ χωρίς δικαίωμα σε έκδοση ταξιδιωτικών εγγράφων για να μπορέσουν να πάνε στη χώρα που ήταν ο προορισμός τους.
Οι γυναίκες μετανάστριες βιώνουν με ιδιαίτερα άγριο τρόπο το εχθρικό περιβάλλον στον τόπο «υποδοχής» τους. Στέκονται στο πρώτο σκαλί της εκμετάλλευσης, της μαύρης εργασίας της κάθε είδους βίας, των βιασμών, της πορνείας. Σαν μητέρες, όμως, βρίσκονται στο πιο κάτω σκαλί της σκάλας των δικαιωμάτων, των δικών τους και των παιδιών τους.
Ως Σύλλογος Γυναικών Ξάνθης, μέλος της Ομοσπονδίας Γυναικών Ελλάδας, καλούμε τις γυναίκες των λαϊκών οικογενειών να αντιπαλέψουν, μέσα από το οργανωμένο ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα και την κοινωνική συμμαχία, κάθε είδους ρατσιστική αντίληψη. Να γυρίσουν την πλάτη και να πετάξουν έξω από τους χώρους δουλειάς και τις γειτονιές τα φασιστικά μορφώματα που δρουν για τα συμφέροντα των αφεντικών, που είναι οι κύριοι υπαίτιοι της ανεργίας και της φτώχειας, Ελλήνων και μεταναστών, εργαζομένων. Καλούμε τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων, Ελληνίδες και μετανάστριες να αγωνιστούν ενωμένες για τα σύγχρονα δικαιώματα τους και να στρέψουν την πάλη τους ενάντια στους πραγματικούς υπαίτιους της εκμετάλλευσής τους.
Όταν αποφασίσαμε να ετοιμάσουμε ένα κείμενο με αφορμή την παγκόσμια μέρα κατά του ρατσισμού, μας ήρθε στο μυαλό το μυθιστόρημα του Μενέλαου Λουντέμη «Συννεφιάζει».
Το μυθιστόρημα τοποθετείται το 1923, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη διαδικασία ανταλλαγής πληθυσμών που ακολουθήθηκε. Περιγράφει γλαφυρά το δράμα εκατομμυρίων ανθρώπων που έφυγαν κυνηγημένοι, παρά τη θέλησή τους, απ’ τις πατρίδες τους, για να σώσουν τις ζωές τους. Αποτυπώνει τον πόνο του ξεριζωμού που ήταν ίδιος για Έλληνες και Τούρκους, όταν αναγκάστηκαν να αφήσουν τα σπίτια τους. Ένας ξεριζωμός λαών και στη μέση μια παιδική φιλία που δε γνωρίζει από σύνορα και πολέμους…
«…Γιατί; Ναι, γιατί; …». Αυτό το ερώτημα έρχεται και επανέρχεται… Γιατί υπάρχουν πόλεμοι; Γιατί υπάρχει προσφυγιά; Γιατί υπάρχει φτώχεια και δυστυχία; Η απάντηση κρύβεται στο άδικο σύστημα που ζούμε, που έχει για “θεό” του τα κέρδη των λίγων. Για τα συμφέροντά τους βάζουν τους λαούς να αλληλοσκοτώνονται, καλλιεργώντας την έχθρα ανάμεσά τους λες και οι λαοί έχουν τίποτα να χωρίσουν… Εχθρός μας δεν είναι ο μετανάστης, ο πρόσφυγας, ο αλλόχρωμος ή αλλόθρησκος!
Η ιστορία των δύο μικρών ηρώων του μυθιστορήματος αναδεικνύει ότι οι λαοί σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα μεταξύ τους! Έχουν όνειρα και επιδιώξεις για ένα καλύτερο μέλλον και μια καλύτερη ζωή. Το κοινό τους συμφέρον βρίσκεται στον αγώνα ενάντια στο σύστημα της εκμετάλλευσης και της αδικίας, που γεννά φτώχεια, προσφυγιά, πολέμους και ρατσισμό.
Το ποίημα του Τάσου Λειβαδίτη «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»:
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφίνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ' τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Όπως είπαμε η 21η Μάρτη είναι παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού αλλά και παγκόσμια ημέρα ποίησης. Πολλοί είναι οι ποιητές που στάθηκαν δίπλα στο λαό γράφοντας για τις αγωνίες και τους αγώνες του. Δε θα μπορούσαν να παραλείψουν και τις ρασιστικές επιθέσεις ή τις φυλλετικές διακρίσεις που έχει υποστεί. Ένας από αυτούς είναι ο Κώστας Βάρναλης. Ας δούμε, λοιπόν, δύο άγνωστα ποιήματα του Κ.Βάρναλη εμπνευσμένα από πραγματικά περιστατικά.
Για το ποίημα «Αλαμπάμα αφορμή στάθηκε μια είδηση που διάβασε στις 2 Σεπτέμβρη 1958. Στο Μοντγκόμερι της πολιτείας Αλαμπάμα ένας αστυνομικός δολοφόνησε μέσα σε τηλεφωνικό θάλαμο έναν νεαρό νέγρο είκοσι ετών. Ισχυρίστηκε ότι ο νεαρός Γκας Φόστερ παρενοχλούσε ...από τηλεφώνου με χυδαίες εκφράσεις μια παντρεμένη λευκή κάτοικο του Μοντγκόμερι. Ο επικεφαλής της Αστυνομίας δήλωσε στους δημοσιογράφους πως… «Επρόκειτο για δικαιολογημένη ενέργεια»!
Το δεύτερο ποίημα περιγράφει τον Αύγουστο του 1955, όπου ο 14χρονος Emmett Till φιλοξενούνταν στις διακοπές του από συγγενείς στο χωριό Money στο Mississippi. Ενα απόγευμα μαζί με τα ξαδέλφια του πήγαν να πάρουν γλυκά από το παντοπωλείο του χωριού. O Emmett, έκανε ένα κολακευτικό σχόλιο στην όμορφη, αλλά λευκή Carolyn και έφυγε σφυρίζοντας. Λίγες μέρες αργότερα ο άντρας της Carolyn επέστρεψε από το ταξίδι του και έμαθε και αυτός την «απρέπεια» του μικρού Αφρο-αμερικάνου. Προσβεβλημένος, συμφώνησε με τον αδελφό του «να δώσουν ένα μάθημα» στον 14χρονο «νέγρο». Πήγαν στο σπίτι όπου φιλοξενούνταν ο μικρός και τον πήραν βίαια. Τρεις μέρες αργότερα βρέθηκε η σωρός του14χρονου αγοριού. Το φριχτά παραμορφωμένο σώμα του φωτογραφήθηκε και η εικόνα αυτή έκανε το γύρο του κόσμου, προκαλώντας διεθνή κατακραυγή. Στο εσωτερικό της χώρας το γεγονός πυροδότησε αντιδράσεις εναντίον της καταπίεσης που δέχονταν αιώνες τώρα οι Αφρο-αμερικανοί από λευκούς συμπολίτες τους, αλλά και την επίσημη πολιτεία. Οι δύο ένοχοι δικάστηκαν από σώμα λευκών ενόρκων και αθωώθηκαν ομόφωνα.
Ένα ακόμα παράδειγμα είναι η ομιλία ενός Αμερικανού πεζοναύτη που πήρε μέρος στον πόλεμο στο Ιράκ. Γλαφυρά αναδεικνύεται όχι μόνο η φρίκη του ιμπεριαλιστικού πολέμου αλλά και πώς πραγματικά οι λαοί γίνονται «κρέας» για τα κανόνια των ιμπεριαλιστών.
«Προσπάθησα πολύ να είμαι περήφανος για τις υπηρεσίες μου αλλά το μόνο που αισθάνομαι είναι ντροπή. Νοιώθω ενοχές κάθε φορά που βλέπω ένα γέρο άνθρωπο, γέρο σαν αυτόν που δεν μπορούσε να περπατήσει και τον πήραμε από το φορτίο και καλέσαμε την ιρακινή αστυνομία να τον συλλάβει. Νοιώθω ενοχές κάθε φορά που βλέπω μία μητέρα με τα παιδιά της, όπως μητέρα ήταν εκείνη που έκλαιγε με σπαραγμό, καθώς τη διώχναμε από το σπίτι της. Νοιώθω ενοχές κάθε φορά που βλέπω ένα κορίτσι, όπως αυτό που αρπάξαμε από τον ώμο και το σέρναμε στο δρόμο. Μας έλεγαν ότι πολεμούμε τρομοκράτες. Ο πραγματικός τρομοκράτης ήμουν εγώ και η πραγματική τρομοκρατία είναι αυτή η κατοχή
.
Ο ρατσισμός μέσα στο στρατό είναι από παλιά ένα σημαντικό εργαλείο για να δικαιολογήσουμε την καταστροφή και την κατοχή μιας άλλης χώρας. Χρησιμοποιείται κατά κόρον για να δικαιολογήσουμε τις δολοφονίες, την υποταγή και τα βασανιστήρια άλλων ανθρώπων. Ο ρατσισμός είναι ένα κρίσιμο όπλο που υιοθετήθηκε από αυτήν την κυβέρνηση. Είναι πιο σημαντικό όπλο από ένα ντουφέκι ή ένα τανκ.. Αυτοί που μας στέλνουν στον πόλεμο χρειάζονται ένα κοινό το οποίο να είναι πρόθυμο να στείλει τους φαντάρους του στον κίνδυνο. Χρειάζονται φαντάρους που είναι πρόθυμοι να σκοτώσουν και να σκοτωθούν χωρίς ερώτημα... Και η άρχουσα τάξη, οι δισεκατομμυριούχοι που βγάζουν κέρδος από το μόχθο των ανθρώπων ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν τον πλούτο τους μόνο για τον έλεγχο της παγκόσμιας οικονομίας.
Πρέπει να καταλάβετε ότι η δύναμή τους φτάνει μόνο μέχρι το σημείο που είναι ικανοί να μας πείθουν ότι αυτός ο πόλεμος, η κατοχή και η εκμετάλλευση είναι για το συμφέρον μας. Καταλαβαίνουν ότι ο πλούτος τους εξαρτάται από την ικανότητά τους να πείθουν την εργατική τάξη να πεθαίνει για τον έλεγχο των αγορών μιας άλλης χώρας. Και το ότι μας πείθουν να σκοτώνουμε ή να πεθαίνουμε βασίζεται στην ικανότητά τους να μας κάνουν να σκεφτόμαστε ότι κατά κάποιο τρόπο είμαστε ανώτεροι. Στρατιώτες, ναύτες, πεζοναύτες, αεροπόροι, δεν έχουν να κερδίσουν τίποτε από αυτήν την κατοχή.
Πρέπει να ξυπνήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι ο πραγματικός εχθρός μας δεν είναι αυτός που ζει σε μία μακρινή γη, άνθρωποι που δεν ξέρουμε καν το όνομά τους και δεν καταλαβαίνουμε την κουλτούρα τους. Οι εχθροί είναι οι άνθρωποι που ξέρουμε πολύ καλά και οι άνθρωποι που μπορούμε να αναγνωρίσουμε. Ο πραγματικός εχθρός είναι ένα σύστημα το οποίο διεξάγει πολέμους όταν είναι κερδοφόροι. Οι εχθροί είναι τα ανώτατα διευθυντικά στελέχη που μας απολύουν από τη δουλειά μας όταν αυτό είναι κερδοφόρο. Οι νοσηλευτικοί οργανισμοί που μας αρνούνται την ιατρική περίθαλψη όταν αυτό είναι κερδοφόρο. Οι τράπεζες που μας παίρνουν τα σπίτια όταν αυτό είναι κερδοφόρο. Ο εχθρός μας δε βρίσκεται 5 χιλιάδες μίλια μακριά, είναι μέσα στο σπίτι μας. Αλλά αν οργανωθούμε και παλέψουμε μαζί με τις αδερφές και τους αδερφούς μας μπορούμε να σταματήσουμε αυτόν τον πόλεμο, μπορούμε να σταματήσουμε αυτήν την κυβέρνηση και φτιάξουμε ένα καλύτερο κόσμο.
Επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου