Υγεία ορίζεται η κατάσταση του ατόμου με πλήρη φυσική, ψυχική και κοινωνική ευεξία, και όχι απλά η απουσία ασθένειας. Κατ’ επέκταση ως Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) ορίζεται το σύνολο των υπηρεσιών υγείας-πρόνοιας που παρέχονται έξω από τα νοσοκομεία και μέσα στην κοινότητα και αφορούν την πρόληψη, τη θεραπεία, την αποκατάσταση και την προ­αγωγή της υγείας.

Πρωτοβάθμια δηλαδή σε πρώτο επίπεδο, άμεσο, στην καθημερινή δηλαδή ζωή της γυναίκας, του παιδιού, της οικογένειας, των εγκύων, των ΑΜΕΑ, των ηλικιωμένων, των μαθητών, των φοιτητών, των εργαζομένων.

Όσο για τη …φροντίδα, το κρίσιμο ζήτημα είναι από ποιον, για ποιόν και με ποιο τρό­πο παρέχεται. Για εμάς, τις γυναίκες του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος, η υγεία αποτελεί ή τουλάχιστον θα έπρεπε να αποτελεί, κοινωνικό αγαθό, κοινωνικό δικαίωμα κάθε ανθρώπου. Με αυτή την αφετηρία η ΠΦΥ πρέπει να είναι ευθύνη του κράτους και ως εκ τούτου να την παρέχει ισότιμα, δωρεάν και ποιοτικά προς όλους τους πολί­τες του.

Όσο μελάνι και αν χύνουν κατά καιρούς διάφοροι κυβερνητικοί ή μη για το θέμα της υγείας, όσο και αν μιλούν για ισότιμη και ελεύθερη πρόσβαση για όλους, από την στιγμή που γνώμονας σε ό,τι προωθείται είναι το «κόστος-όφελος» και η «εξοικονόμηση πόρων», αντιλαμβανόμαστε όλες και όλοι ότι όσα ζούμε και όσα προωθούνται, είναι και θα παραμένουν πολύ πίσω από όσα χρειαζόμαστε και όσα δικαιούμαστε στο νευραλγικό κομ­μάτι της ΠΦΥ.

Η «φροντίδα» της υγείας δεν πρέπει επουδενί να αποτελεί αποκλειστικά ατομική και οικογενειακή ευθύνη, όπως συμβαίνει δηλαδή σήμερα. Αυτό που μπορούν να δώσουν τα άτομα του οικογενειακού και φιλικού περιβάλλοντος σε ένα άτομο είναι στήριξη κι αγάπη, αλλά από κει και πέρα δεν έχουν τις εξειδικευμένες γνώσεις που έχουν οι νοσοκόμοι, οι γιατροί κλπ και πολλές φορές ούτε και την οικονομική δυνατότητα να τις αγοράσουν.  Είναι λοιπόν ευθύνη του κράτους να φροντίζει για την υγεία του καθενός, αλλά και για τη δημόσια υγεία συνολικότερα. Όπως υποχρέωση του κράτους είναι η εκπαίδευση / η παιδεία των πολιτών, ώστε να συμβάλλει και με αυτό τον τρόπο στη βελτίωση του επιπέδου ΠΦΥ και υγείας συνολικά.

Σπουδαίο ρόλο παίζει η πρόληψη.

Κι αυτή είναι μία σημαντική διαφορά από αυτό που βιώνουμε σήμερα στην ΠΦΥ. Διότι πολλά «παχιά» λόγια ακούμε για την πρόληψη, αλλά οργανωμένα, συστηματικά και με επιστημο­νικό τρόπο πρόληψη δεν εφαρμόζεται, παρά μόνο αποσπα­σματικά. Ακόμα και ο Ιπποκράτης, πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια πριν, υπογράμμιζε την αξία της πρόληψης λέγοντας πως καλύτερη της θεραπείας είναι η πρόληψη. Ο Μπρεχτ στο ποίημά του «Ομιλία ενός εργάτη σε ένα γιατρό» έγραφε:

[…] Όταν σε σένα ερχόμαστε

Παραμερίζεις τα κουρέλια μας

Και ακροάσαι κάθε σπιθαμή απ’ το γυμνό κορμί μας.

Όσο για την αιτία της αρρώστιας μας

Μια ματιά να ’χες ρίξει στα κουρέλια μας

Θα σου ’λεγε περισσότερα.

Είναι η ίδια αιτία που φθείρει

Το κορμί μας και τα ρούχα μας. […]

Πάρα πολύ δουλειά και πολύ λίγο φαγητό

Αδύναμους μας κάνουν και μας αρρωσταίνουν. […]

Η ΠΦΥ στη χώρα μας παρέχεται τα τελευταία χρόνια από ένα δίκτυο-αχταρμά που περιλαμβάνει τα ΠΕΔΥ, τα ΚΥ, τα περι­φερειακά ιατρεία, τα δημοτικά ιατρεία, τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων, τα ιδιωτικά ιατρεία, τις επιχειρήσεις υγείας, τις ΜΚΟ, ενώ σύνηθες είναι σε αυτό το δίκτυο να εντάσσονται και τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων σε ημέρες εφημερίας, καθώς τα επισκέπτονται άτομα που θα έπρεπε να απευθυνθούν σε δομή ΠΦΥ.

Σε αυτό το δίκτυο προστίθενται τον τελευταίο χρόνο οι πολύκροτες Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), καθώς και ο θεσμός του οικογενειακού ιατρού.

Η διεκδίκηση δημόσιας, δωρεάν, ποιοτικής και σύγχρονης ΠΦΥ για όλες και όλους αποτελεί για το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα βασική αιχμή της δράσης μας. Και μιλάμε για Ενιαία Δημόσια Δωρεάν ΠΦΥ που πρέπει να λειτουργεί στο πλαίσιο του Δημόσιου, Ενιαίου Δωρεάν Συστήματος Υγείας-Πρόνοιας το οποίο θα χρηματοδοτείται με πλήρη επάρκεια από τον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ θα πρέπει να καταργηθούν οι εισφορές των εργαζομένων.

Μόνο έτσι νοείται πραγματικά η έννοια «δωρεάν» και γι’ αυτά παλεύουμε και καλούμε και όλες τις γυναίκες των λαϊκών οικογενειών να παλέψουμε μαζί.