Ξεκινήσαμε από το Πάρκο Λιμνίο, στην περιοχή των Μύλων, περπατήσαμε ως το Νησάκι -αγαπημένο σημείο για τους παλαιότερους- «μυρίσαμε» την αίσθηση του νερού που ο Κόσυνθος μας προσφέρει απλόχερα καθώς κυλάει ήρεμος σε αυτήν τη στροφή του χρόνου κι ύστερα, πήραμε το Μονοπάτι της Ζωής, ως φυσική κατάληξη (αλλά και ως συμβολική πράξη), ευχαριστώντας για τα «σημάδια» ζωής που η φύση και ο άνθρωπος σχηματίζουν, μέσα από άδοξους έρωτες, ανακυκλωμένα υλικά και πέτρα.

Στη συνάντηση της Παρασκευής με τις «Αλλιώτικες Προτάσεις» και τον Δημήτρη Γκαγκαλίδη, παίρνουμε τον δρόμο για την Παλιά Πόλη και ψάχνουμε την αφετηρία μας: Είμαστε στην περιοχή του Λιμνίου, στην περιοχή των Μύλων, ονομασία που δικαιωματικά της ανήκει, καθώς παλαιότερα υπήρχαν πολλοί, για να ικανοποιούν τις καθημερινές ανάγκες της πόλης. Η σκέψη μας, στην… τύχη μας, επειδή ζούμε σε μια πόλη που το νερό, συντροφεύει τις δραστηριότητες των ανθρώπων, τότε και σήμερα… Να και το Νησάκι, το αγαπημένο σημείο για πολλούς, παλαιότερους, κυρίως, που βρίσκεται στο ένα άκρο της σύγχρονης πεζογέφυρας. Εκεί, δίπλα στον πλάτανο, ο «ξεναγός μας» μας, μας προτρέπει να κοιτάξουμε μέσα από τα ερειπωμένα παράθυρα του παλιού Μύλου να δούμε τις μυλόπετρες που στέκονται ακόμα εκεί…

Αλλά μπροστά, είναι ένα μικρό σοκάκι που το ανηφορίζουμε και φτάνουμε στην αρχή ενός μονοπατιού που άνθρωποι με αγάπη και μεράκι -άνθρωποι του Λόγου και του Έργου- δημιούργησαν το Μονοπάτι της Ζωής, που απλώνεται μπροστά μας.

«Είναι μια προσπάθεια Ξανθιωτών που αποφάσισαν να προσφέρουν στην πόλη, δημιουργώντας ένα Δίκτυο Λόγου και Πράξης, που δε σταμάτησαν στα λόγια, αλλά πέρασαν στις πράξεις –και το πρώτο από τα πολλά που έφτιαξαν είναι το “Μονοπάτι”», σημειώνει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης. «Άνθρωποι, όπως ο Γιώργος Κωτούλας, ο Μιχάλης Δερμεντζόπουλος, ο Αντώνης Μουσαδές, ο Μιχάλης Σπανίδης, ο Θανάσης Μουσόπουλος», συνεχίζει, καθώς φτάνουμε στην είσοδο, στο σημείο που τα μέλη του Δικτύου βρήκαν έναν μυλαύλακα (γιατί το νερό, η ζωή δηλαδή, αθέατη, συντροφεύει την Ξάνθη) και σε αυτό το σημείο έριξαν τις πλάκες του…

Το Μονοπάτι, μας λέει ο «ξεναγός μας» είναι μια εξαιρετική, ιδανική ευκαιρία για να μυηθούμε στην πεζοπορία, καθώς είναι μόλις 300 μέτρων, επίπεδο και ασφαλές και κυρίως, πανέμορφο. «Μόλις ανεβαίνουμε τα πρώτα σκαλιά βλέπουμε ένα θεατράκι που γνώρισε μέρες δόξας και δημοσιότητας στο πλαίσιο και των γιορτών Παλιάς Πόλης και των Θρακικών Λαογραφικών Εκδηλώσεων, στα χρόνια προ κορωναϊού. Είναι ένας χώρος, πολύ ιδιαίτερος, δίπλα στο ποτάμι και μέσα στη φύση». Ο ίδιος, επισημαίνει ότι σε αυτήν την περίοδο, θα πρέπει να κοιτάμε τη θετική πλευρά, σχολιάζοντας τα παράπονα που εκφράζονται περί παραμέλησης κάποιων χώρων. «Το παν είναι ότι υπάρχει η βάση, η φυσική ομορφιά. Το μέλλον είναι μπροστά μας να φτιάξουμε και να εξελίξουμε τα πράγματα», σημειώνει…

Το βλέμμα μας πέφτει στις δημιουργίες του Θάνου Μαυρουδή, από ανακυκλώσιμα υλικά που αγκαλιάζουν περιμετρικά το θεατράκι. «Σχηματίζουν μια πολύ όμορφη ιστορία, που συνδέονται με έναν θρύλο», λέει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης. Ένας θρύλος από μέταλλο και σύρμα…

«Απεικονίζουν τέσσερα διαφορετικά θέματα», εξηγεί ο «οδηγός μας», «που όμως αποτελούν μια ιστορία». Σε αυτό το σημείο, συναντιόταν ένα ερωτευμένο ζευγάρι, που ζούσε έναν απαγορευμένο έρωτα: πλούσιο το κορίτσι, φτωχό το αγόρι… «Ήταν μια πραγματική ιστορία, με πραγματικούς πρωταγωνιστές… Ο Γιώργος Κωτούλας μάλιστα τους είχε δώσει τα ονόματα Ξάνθος και Ξάνθεια, υποδηλώνοντας τη σχέση της πόλης με τη βυζαντινή της ιστορία»… Ο χώρος είναι πραγματικά πολύ όμορφος… Στην παρυφές του βουνού, θα δούμε και την Σπηλιά του Έρωτα, που ήταν, σύμφωνα με τον θρύλο και το σημείο συνάντησής τους. Η ιστορία τους όμως ακολουθεί κατά πόδας, αυτήν, των σαιξπηρικών ηρώων… «Κάποτε αποφάσισαν να παντρευτούν, παρά την άρνηση των γονέων τους και ζήτησαν την ευλογία από τους μοναχούς του μοναστηριού που βρίσκεται παραπέρα. Όμως εκείνοι αρνήθηκαν γνωρίζοντας την ιστορία. Τότε η κοπέλα πήδηξε στον γκρεμό, αλλά δεν σκοτώθηκε αμέσως. Περίμενε το αγόρι να την πάρει πρώτα στην αγκαλιά του… Κι έτσι, άδοξα τελείωσε αυτός ο έρωτας, με τον θρύλο να “λέει” πως, από τότε, το νεκρό κορίτσι μεταμορφώθηκε σε πουλί, που συντροφεύει με το κελάιδισμά του, όλα τα ερωτευμένα ζευγάρια που επιλέγουν την περιοχή»… Την ιστορία, όπως σημειώνει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης, την έχει αποδώσει ποιητικά ο Γιώργος Κωτούλας και οι περιηγητές έχουν τη δυνατότητα να τη διαβάσουν, καθώς υπάρχει αναρτημένη σε μια στήλη, έξω από την Σπηλιά του Έρωτα…

Προχωράμε μέσα στον βοτανικό κήπο, με τα πολλά αρωματικά φυτά, που με αγάπη και συνεχή φροντίδα, κρατάει ζωντανό ο Μιχάλης Δερμεντζόπουλος…

Καθώς περνούμε τον Βοτανικό Κήπο, το Μονοπάτι σιγά-σιγά τελειώνει. Περπατώντας λίγο παραπέρα, θα δούμε ένα πέτρινο εκκλησάκι, ένα Προσκυνητάρι, αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο και στους Ταξιάρχες, από τα ονόματα, προφανώς των ανθρώπων που το έφτιαξαν: του αείμνηστου Γιώργου Κωτούλα, αλλά και του Μιχάλη Δερμεντζόπουλου…

Εκεί κοντά και μια «μικρέκθεση» με… υλικά του ποταμιού: καλέμια, μυλόπετρες αλλά και ένας «πέτρινος σκαπανέας, με μια τσάπα στο χέρι», που σχηματίστηκε από τις ίδιες αυτές πέτρες. Συμβολίζει «την άνθιση της ζωής και της δημιουργίας που μπορεί και μέσα από τις πέτρες»…

Η διαδρομή του Μονοπατιού τελειώνει κάπου εδώ. Είναι που ο Κόσυνθος, σε μια στιγμή θυμού, «πέρασε» και πήρε μαζί του τα τελευταία μέτρα…

Ας είναι… Γιατί, είναι τόσα πολλά αυτά που έδωσε και συνεχίζει…

Ακούστε τον κ. Γκαγκαλίδη