Ήταν μια περιήγηση σε όλο το νομό Ξάνθης  η σημερινή ραδιοφωνική βόλτα με τον Δημήτρη Γκαγκαλίδη.

Ο ίδιος, σήμερα το πρωί, λίγο πριν παραστεί σε μια συνάντηση στο δημαρχείο Ξάνθης με έναν απόγονο του Ξανθιώτη ευεργέτη και καπνέμπορα Παναγιώτη Στάλιου- ο οποίος σήμερα ζει και εργάζεται στις Βρυξέλες- προέτρεψε τους συμπολίτες να επιχειρήσουν αυτό το καλοκαίρι να ξαναγνωρίσουν τον τόπο τους και μέσω επιλεκτικών διαδρομών, τις οποίες διανύσαμε καθ’ όλη τη διάρκεια της συνεργασίας μας με τις ‘Αλλιώτικες Προτάσεις’, μας πήγε βόλτα σε όλη την Ξάνθη!

Ξεκινάμε από τον πανέμορφο Λειβαδίτη. Πρώτος σταθμός το δασικό χωριό : ‘επισκεφθείτε το μαζί με τα παιδιά σας, θα είναι ένα μάθημα’, μας προτρέπει για να συμπληρώσει:’ οι επισκέψεις εκεί είναι μαγευτικές και το καλοκαίρι’.

Επόμενος σταθμός ο Σαρακατσάνικος οικισμός : ‘ένα κομμάτι της ιστορίας μας. Μπροστά μας η παράδοση μας. Καλύβες, μια πανέμορφη εκκλησιά και ένα σημείο στο οποίο κάθε χρόνο, στο Αντάμωμα, οι Σαρακατσάνοι της Ξάνθης αναβιώνουν τα ήθη και τα έθιμα τους’

Φεύγουμε. Πάμε Χαϊντού. Λίγοι το γνωρίζουν και ακόμη πιο λίγοι από τους ντόπιους το επισκέπτονται, θα μας πει:’ ίσως το θεωρούν απρόσιτο. Κάνουν λάθος. Αφού πάμε στο Δασικό χωριό, μπορούμε να φτάσουμε στο παρθένο αυτό δάσος είτε με όχημα, είτε με τα πόδια , είτε με ποδήλατο. Νιώθεις την αύρα του. Και εκεί στις οξιές, τα έλατα, τα πεύκα θα συναντήσετε τις αεικίνητες σαλαμάνδρες να απολαμβάνουν και αυτές την ομορφιά  του’.

Φεύγουμε για τον καταρράκτη του Λειβαδίτη. ‘Είναι εμπειρία ζωής’, τονίζει και περιγράφει τι συναντάς μπροστά σου, πλάθοντας εικόνες  με τα λόγια του:’ μανιτάρια όλων των ειδών, σαρκοφάγα φυτά, βότανα και έναν μεγαλειώδη καταρράκτη. Όλα τα έχει αυτός ο τόπος’.

Παίρνουμε το δρόμο από Λυκοδρόμιο για Δασικό Χωριό. Για πολλούς ασυνήθιστη διαδρομή. Είναι βατή, με άσφαλτο και υπέροχη. 

Λίγο πιο νότια από το Λειβαδίτη, ξεπροβάλλουν μπροστά μας τα ‘άγνωστα χωριά’ . Μετά το Καρυόφυτο προς το Μαργαρίτη. Περνάμε από το Καλό Νερό και τον Καστανίτη. Ανάβουμε ένα κερί στο εκκλησάκι της Αγίας Όλγας. Φτάνουμε στο Μαργαρίτη:’ είναι ένα κουκλίστικο χωριό. Να, η εκκλησιά του Αγίου Νικολάου. Να, και το λιβάδι των Αετών της Πάφρας με τα ονόματα των πρώτων προσφύγων’.

Φεύγουμε για την κοιλάδα του Νέστου. Το ποτάμι κυλά ανάμεσα στα παρανέστια χωριά και τα βουνά. Φτάνει μέχρι τα Κομνηνά:’ Η Σταυρούπολη και οι οικισμοί της προσφέρουν πολλές επιλογές. Επένδυσαν εκεί Ξανθιώτες επιχειρηματίες που αξίζει να στηριχθούν από όλους μας’ επισημαίνει.

Από τη γέφυρα της Σταυρούπολης προς Κομνηνά, υπάρχει ένας φυσικός ποδηλατόδρομος που φτάνει μέχρι το Δαφνώνα. Ιδανικός για αποδράσεις με οικογένεια και παιδιά.

Στα Κομνηνά, εντυπωσιάζεται ακόμη και ο ξεναγός μας:’ Μην προσπερνάτε ποτέ αυτό το χωριό και μην περιορίσετε τις επισκέψεις σας μόνο στην πλατεία. Έχει πολλές κρυμμένες ομορφιές’.

Αναφέρεται και στην ιστορία του τόπου, η οποία κατοχυρώνεται με τα μνημεία που υπάρχουν διάσπαρτα, όπως το κάστρο της Καλύβας, ο μακεδονικός τάφος…

Περνάμε και από τη Δρυμιά. Προσκυνάμε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Φτάνουμε και στο εκκλησάκι που είναι αφιερωμένο στο Γενέθλιον του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου:’ Γιόρταζε χθες. Κοιτάξτε κάτω από τις αγιογραφίες. Θα διαβάσετε ονόματα δωρητών. Είναι ονόματα παικτών του Ολυμπιακού’, μας πληροφορεί!

Από τη Δρυμιά παίρνουμε μια άγνωστη σε πολλούς διαδρομή που βγάζει στα πιο απομακρυσμένα χωριά. Φτάνουμε μέχρι και το Χαλέπι.

Αλλάζουμε ρότα. Πάμε τώρα στα Τέμπη του Νέστου. Γαλάνη , Τοξότες…Ιδανικά μέρη για αποδράσεις :’ το καλοκαίρι πολλοί νεαροί επιλέγουν να πηγαίνουν εκεί για μπάνιο  αντί για τη θάλασσα. Το ποτάμι όμως θέλει μεγάλη προσοχή’, μας λέει.

Μπροστά μας τώρα, οι 28 γαλαρίες του Νέστου, ο σιδηροδρομικός σταθμός των Τοξοτών, του χωριού με τα πεντανόστιμα ποντιακά παραδοσιακά εδέσματα. Σε ελάχιστα λεπτά φτάνουμε στα Ίμερα. Η θέα πανοραμική. Βλέπεις όλο το νομό και όχι μόνο.

Στη Θαλασσιά επισκεπτόμαστε τη βιολογική φάρμα, η οποία αποτελεί πόλο έλξης για πολλά σχολεία του νομού. Επιβλητικές μουριές στο δρόμο μας και πανέμορφοι πολυχώροι.

Φύγαμε για παραλίες. Οι γαλάζιες σημαίες επιβεβαιώνουν και πιστοποιούν για τα καθαρά νερά τους. Και να, πάλι μπροστά μας οι δρόμοι του κρασιού με τα οινοποιεία σε Άβδηρα και Μάνδρα, να και τα ρακοκάζανα. Όλα επισκέψιμα.

Μια βόλτα στα ράντζα με τα άλογα μας εντυπωσιάζει όσες φορές και αν τα επισκεφθούμε.

Από τον περιφερειακό δρόμο μέχρι την παραλία Μυρωδάτου , όλα τα σύρματα στις κολώνες της ΔΕΗ είναι γεμάτα με μελισσοφάγους.

Ανάμεσα σε Άβδηρα με Ποταμιά, οι λίμνες Λάφρα και Λαφρούδα.  Κάπου εκεί και το μπαλκόνι του ΠΑΚΕΘΡΑ .

Πάμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων, επισκεπτόμαστε ξανά το γεμάτο θρύλους αρχοντικό Παμουκτσόγλου, περνούμε χαλαρές βραδιές στο χωριό.

Στη Λίμνη Βιστωνίδα  θαυμάζουμε το τοπίο μαζί με τα πουλιά. Από Κεσσάνη μέχρι και το Πόρτο –Λάγος μας συντροφεύουν πελεκάνοι, φλαμίγκος, κύκνοι, ερωδιοί. Στο πευκοδάσος απέναντι από το λιμάνι του Πόρτο-Λάγος συναντήσαμε ολάκερη αποικία ερωδιών.

Στο Σέλινο ψάχνουμε τον τεκέ και, μετά, στη διαδρομή μας, πάνω στο δρόμο, να και οι νεροβούβαλοι που μάλλον εκλιπαρούν για μεζεδάκι! ‘ Τους εκτρέφει ένας παραγωγός από τη Σάλπη’, μας ενημερώνει ο ξεναγός μας.

Και πόσα ακόμη σημεία εντυπωσιάζουν : οι αλυκές, ο αλιευτικός συνεταιρισμός κ.α.

Λέμε να ανηφορίσουμε για τα Πομακοχώρια. Οι επισκέπτες εκτός νομού εκεί είναι πολλοί , θα μας πει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης, αφού και τα αξιοθέατα είναι πολλά: ιαματικά λουτρά στις Θέρμες, στις Μέσες Θέρμες η βραχογραφία του Μίθρα, μοναδικής αρχιτεκτονικής παραδοσιακά γεφύρια , όπως εκείνο στη Μέδουσα.

Η δε διαδρομή από Εχίνο προς Σάτρες απλά μαγευτική. Το ίδιο και η διαδρομή από Κοτύλη προς Δημάριο. Στο Ωραίο πάμε στις ιχθυοκαλλιέργειες.

Κατεβαίνουμε στην πόλη της Ξάνθης. Επισκεπτόμαστε την Παλιά Ξάνθη. Ας τη δούμε …αλλιώς. Αναζητούμε τα παρεκκλήσια μέσα στις αυλές σπιτιών και μαγαζιών : ‘Η Παλιά Πόλη της Ξάνθης είναι…ατελείωτη. Υπάρχουν σπίτια που διατηρούν ολόκληρα …χαμάμ!’ θα μας πει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης.

Πάμε στο Νερόμυλο και το Νησάκι, στο Μονοπάτι της Ζωής, στο παρεκκλήσι των Αγίων Θεοδώρων στην οδό Αριστείδου, στον Ι.Ν. Ακαθίστου Ύμνου…

Όντως, έχει δίκιο ο ξεναγός μας.  Η εικόνα της κάθε φορά μπορεί να είναι διαφορετική.

Στη ραδιοφωνική μας περιπλάνηση στην Ξάνθη,  παρενέβη ο συμπολίτης μας Τάκης Σιδηρόπουλος. Μας μετέφερε λοιπόν τα εξής: το πρώτο οργανωτικό στέλεχος της τοπικής Ν.Δ , όταν επέστρεψε από το Παρίσι ο Κ.Καραμανλής, το ’74, ήταν ο Ιωάννης Στάλιος από την οικογένεια Στάλιου (σ.σ:  προς αποφυγή παρεξήγησης, επισημαίνουμε, ότι δεν γνωρίζουμε τη σχέση συγγένειας του σημερινού  επισκέπτη, απόγονου του Π.Στάλιου, με το αναφερόμενο άτομο, αλλά όπως και να έχει καλωσορίζουμε στην πόλη μας τον απόγονο ενός ευεργέτη της Ξάνθης).

Ο κ. Σιδηρόπουλος αποκάλυψε ότι την ίδια περίοδο , το 1974, ήθελε να αγοράσει το κτίριο στην οδό Μαυρομιχάλη στο οποίο στεγαζόταν το παλιό δημαρχείο, στην παλιά Πόλη. Εντόπισε τον ιδιοκτήτη, ένα φαρμακοποιό από την Ξάνθη που ζούσε τότε στην Καβάλα. Δεν τα βρήκαν στην τιμή: ‘ το μετάνιωσα όμως. Εκεί στεγαζόταν το προξενείο της Αυστρίας . Μέσα είχε περίτεχνες αυστριακές σόμπες, θυμάμαι. Κάτω έχει επτά στοές. Μία εξ αυτών οδηγεί στο παλάτι της βασίλισσας Ξανθίππης’ μας λέει! Τελικά το αγόρασε ένας γιατρός και από εκείνον το αγόρασε ο δήμος Ξάνθης.

Εξέφρασε την απορία του γιατί ο Δήμος Αβδήρων δεν αξιοποιεί τη βαριά του ιστορία.

Τέλος, ο  κ. Σιδηρόπουλος μας διηγήθηκε την ιστορία ενός Γερμανού πρίγκηπα που ενεπλάκη στις Σταυροφορίες του 1204, στην άλωση της Πόλης από τους Σταυροφόρους. Αρνούμενος να παραδώσει μέρος των λαφύρων του σε ένα δόγη, αποφάσισε να γυρίσει οδικώς στην πατρίδα του. Έφτασε κάπου εκεί στα χωριά των Αβδήρων και κατέλυσε με τους άνδρες του. Τους επιτέθηκαν όμως Αγριάνες και η μάχες ήταν σφοδρές. Σκοτώθηκε και ο πρίγκηπας. Και είναι θαμμένος κάπου εκεί , στην περιοχή μαζί με τους άνδρες του!

Αλήθεια; Θρύλος; Μύθος; Ο κ. Σιδηρόπουλος επιμένει: ‘υπάρχει και ο τάφος τους’ και δεσμεύεται: ‘ θα διηγηθώ με λεπτομέρειες στην εκπομπή σας την ιστορία’.

Αναμένουμε.

Ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης και οι ‘Αλλιώτικες Προτάσεις’ του θα είναι ξανά μαζί μας από το Σεπτέμβριο.

Ακούστε τον Δ.Γκαγκαλίδη.