Τις προηγούμενες ημέρες το θέμα που κυριάρχησε στην ελληνική ειδησεογραφία ήταν η περιβόητη πλέον «μελέτη Τσιόδρα-Λύτρα», καθώς και η πολιτική κόντρα η οποία ξέσπασε εξ αφορμής της. Η έρευνα αυτή είναι προσβάσιμη στο διαδίκτυο (βλ. το σύνδεσμο 1. στο τέλος του άρθρου) για όποιον θέλει να τη μελετήσει, αλλά ο ένας εκ των συγγραφέων, ο κ. Λύτρας, με αναρτήσεις του στο Twitter (βλ. σύνδεσμο 2.) φρόντισε να παρουσιάσει με απλό τρόπο τα τρία βασικά της συμπεράσματα.

Ας τα δούμε επιγραμματικά:

• Η πιθανότητα θανάτου ανά ημέρα νοσηλείας σχετίζεται με την πίεση την οποία δέχεται το ΕΣΥ και συγκεκριμένα από τον αριθμό των διασωληνωμένων ασθενών.
  • +25% όταν ο αριθμός των διασωληνωμένων είναι 400-499
  • +57% όταν ο αριθμός των διασωληνωμένων είναι >800
•  Η πιθανότητα θανάτου αυξάνεται, για τους ασθενείς που κατέληξαν διασωληνωμένοι εκτός ΜΕΘ κατά 87%, ένα εύρημα για το οποίο η ίδια η έρευνα γράφει ότι πρέπει να αξιολογηθεί με προσοχή γιατί:
  • Το δείγμα ήταν πολύ μικρό: μόνο ≈5% του δείγματος διασωληνώθηκε εκτός ΜΕΘ
  • Δεν υπήρχαν ακριβείς πληροφορίες για τη συνολική κατάσταση της υγείας του πχ. αν έπασχαν από άλλες παθήσεις (η λεγόμενη «συννοσηρότητα»)
  • Δε γνωρίζουμε τον ακριβή λόγο που κάθε φορά έγινε η επιλογή να μην μπει σε ΜΕΘ κάποιος ασθενής (Οι περιπτώσεις που κατά το άρθρο ονομάζονται “too ill to benefit from the ICU”, δηλαδή στα ελληνικά: «πολύ άρρωστοι για να επωφεληθούν από τη ΜΕΘ»)

Για τα δύο αυτά συμπεράσματα σηκώθηκε πολύς θόρυβος και όχι άδικα, αν και -αντικειμενικά- είναι κάτι που ο καθένας μπορεί να σκεφτεί, απλώς τα νούμερα ήρθαν τώρα να τα επιβεβαιώσουν. Για το μεν πρώτο, γιατί επαναφέρει στη συζήτηση το θέμα της ενίσχυσης του ΕΣΥ, ώστε να αντέχει την επιπλέον πίεση (η έρευνα στη συζήτηση των αποτελεσμάτων καταλήγει στην «ανάγκη πιο εκτεταμένης επένδυσης στο σύστημα υγείας» αλλά και στη «διασφάλιση επαρκούς ποιότητας στη φροντίδα (σ.σ. των ασθενών)». Συμπέρασμα το οποίο είναι και προφανές και γενικόλογο αλλά επιτείνει τη διελκυστίνδα μεταξύ Κυβέρνησης και Αντιπολίτευσης σχετικά με το αν ενισχύθηκε ή όχι το ΕΣΥ, στο μέτρο του εφικτού. Για το δεύτερο, η όποια συζήτηση προέκυψε μετά από μία φράση του ίδιου του Πρωθυπουργού κατά τη διάρκεια μιας κοινοβουλευτικής αντιπαράθεσης σχετικά με την ύπαρξη ή όχι μελέτης που να αποδεικνύει την αυξημένη θνητότητα εκτός ΜΕΘ. Φράση που αποδείχθηκε ατυχής, ανασκευάστηκε σε επόμενη συζήτηση στη Βουλή αλλά ήταν ικανή να θέσει θέμα ειλικρίνειας μιας και ο κ. Λύτρας στις παρατιθέμενες αναρτήσεις του στο Twitter υποστήριξε ότι το συγκεκριμένο συμπέρασμα γνωστοποιήθηκε «σε όλους όσους λαμβάνουν τις αποφάσεις στο **ανώτατο** επίπεδο». Η Κυβέρνηση αρνήθηκε ότι ο Πρωθυπουργός είχε πάρει αυτή τη μελέτη, η αντιπολίτευση δεν το δέχτηκε και ο καυγάς ήταν αναμενόμενος. Ένας καυγάς που μονοπώλησε ΜΜΕ και social media.

Πάμε όμως στο τρίτο συμπέρασμα. Η θνητότητα για όσους νοσηλεύθηκαν σε νοσοκομεία εκτός Αττικής ήταν:

• +35% για όσους νοσηλεύτηκαν στη Θεσσαλονίκη
• +40% για όσους νοσηλεύτηκαν στην υπόλοιπη χώρα

Ο κ. Λύτρας χαρακτηρίζει σε ένα από τα tweets του την κατάσταση ως «κραυγαλέα & απαράδεκτη *υγειονομική ανισότητα* μεταξύ Αττικής και υπόλοιπης Ελλάδας». Προσωπικά, θα διαφωνήσω με τον κ. καθηγητή μόνο σε μία λέξη, στη λέξη «υγειονομική». Θεωρώ ότι πλέον μπορούμε να μιλάμε ελεύθερα για γενική και ουσιαστική ανισότητα Αττικής και «περιφέρειας». Βάζω τη λέξη «περιφέρεια» εντός εισαγωγικών, γιατί θυμάμαι πάντα να τη χρησιμοποιώ έναντι του προσβλητικού «επαρχία», που το άκουγα από πολλούς εξ Αττικής. Δε θα ήταν μελό να πούμε ότι τελικά, η ελληνική «περιφέρεια» είναι μια επαρχία του κεντρικού κράτους της Αττικής. Και εξηγώ: αν το ίδιο το εύρημα είναι προσβλητικό για όσους κατοικούμε ή καταγόμαστε από την «επαρχία», το γεγονός ότι πέρασε σχεδόν απαρατήρητο από το δημόσιο διάλογο είναι πολλαπλά προσβλητικό. Γιατί πλέον θεωρείται αυτονόητο. Θεωρείται αυτονόητο ότι η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας σε δεκάδες πόλεις και εκατοντάδες χωριά είναι υποδεέστερη συγκριτικά με την πρωτεύουσα. Ίσως είναι η πρώτη φορά που γίνεται μια αδρή αξιολόγηση των υγειονομικών υπηρεσιών στη χώρα και το αποτέλεσμα θα έπρεπε να τρομάζει. Και σίγουρα θα έπρεπε να προκαλέσει την διεξοδική μελέτη των «μειονεκτημάτων» των περιφερειακών νοσοκομείων. Ποιος φταίει για αυτήν την κατάσταση; Οι υποδομές; Οι διοικήσεις; Το υγειονομικό προσωπικό; Το διοικητικό προσωπικό; Ο τεχνολογικός εξοπλισμός; Οι υπηρεσίες καθαριότητας; Ή μήπως η  συνολική κατάσταση της υγείας των κατοίκων της περιφέρειας;

Κλείνω, επιστρέφοντας στην ίδια την έρευνα: από τους 3988 θανάτους που απασχόλησαν την έρευνα οι 947 μπορούν να αποδοθούν στην πίεση του συστήματος (συνθήκη που είναι σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτη σε καιρούς πανδημίας), 133 στη διασωλήνωση εκτός ΜΕΘ (με τους περιορισμούς που αναφέρθηκαν) και 656 (περισσότερο από το 16% ή σχεδόν 1 στους 6) από την ανισότητα Αττικής- Περιφέρειας. Ένας στους έξι θανάτους, θα μπορούσε ίσως να αποφευχθεί αν οι κάτοικοι εκτός Αττικής είχαν ίδιο επίπεδο υγειονομικών υπηρεσιών με τους εντός. Ένας στους έξι. Και μετά από όλο αυτό, ας μιλήσουμε ξανά για την «επαρχία».

Ο Οδυσσέας Μ. Λομβαρδέας είναι Εκτοετής Φοιτητής του Τμήματος Ιατρικής ΑΠΘ.

Σύνδεσμος 1. (Η μελέτη των κκ. Τσιόδρα-Λύτρα με τίτλο “Total patient load, regional disparities and in-hospital mortality of intubated COVID-19 patients in Greece, September 2020 to May 2021”)              https://repo.euc.ac.cy/bitstream/handle/123456789/2472/accepted_manuscript.pdf?sequence=1&isAllowed=y

Σύνδεσμος 2. (Τα tweets του κ. Λύτρα με τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας) https://twitter.com/TheodoreLytras/status/1470790718490910727